Dodatek za rozłąkę i strawne dla kierowcy ze składkami ZUS
ZUS 9.04.2025 r. wydał niekorzystną interpretację (DI/100000/43/308/2025) dotyczącą oskładkowania dodatku za rozłąkę oraz dodatku na wyżywienie (tzw. strawne) wypłacanego pracownikom – kierowcom realizującym przewozy międzynarodowe.
ZUS 9.04.2025 r. wydał niekorzystną interpretację (DI/100000/43/308/2025) dotyczącą oskładkowania dodatku za rozłąkę oraz dodatku na wyżywienie (tzw. strawne) wypłacanego pracownikom – kierowcom realizującym przewozy międzynarodowe.
Firma transportowa świadczy usługi na terytorium UE, a także poza jej obszarem. Kierowcy realizujący transport międzynarodowy pozostają w polskim systemie ubezpieczeń społecznych na podstawie art. 13 ust. 1 rozporządzenia WE 883/2024 z 29.04.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (DzUrz UE L 166 z 30.04.2004 r.)
Wewnętrzne regulacje
Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 2.02.2022 r., wykonując przewozy międzynarodowe kierowcy nie przebywają w podróży służbowej w rozumieniu art. 775 Kp. Tym samym nie mają prawa do zwrotu kosztów delegacji. Przedsiębiorca chciałby natomiast wprowadzić regulaminem wynagradzania (zarządzeniem) dwa odrębne świadczenia dla pracowników zatrudnionych na stanowisku kierowcy, czasowo przeniesionych za granicę w celu realizacji przewozu międzynarodowego – dodatek za rozłąkę (tzw. rozłąkowe) oraz strawne (dodatek na wyżywienie, którego koszty w związku z brakiem diety są po stronie pracownika).
Dodatek za rozłąkę za każdy dzień czasowego przeniesienia wynikającego z delegowania kierowcy poza miejsce zamieszkania, miejsce pracy określone w umowie o pracę oraz obszar kraju, przysługiwałby w wysokości 100% dobowej stawki diety określonej w rozporządzeniu MPiPS z 29.01.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 2190). Byłoby to 45 zł za każdą rozpoczętą dobę wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego. Taka sama stawka przysługiwałaby z tytułu strawnego za każdą rozpoczętą dobę wykonywania międzynarodowego przewozu. Rozłąkowe i strawne przedsiębiorca chce wypłacać co miesiąc, wraz z wynagrodzeniem za pracę. Stanowiłyby one elementy tego wynagrodzenia.
Zdaniem przedsiębiorcy te należności byłyby zwolnione ze składek do wysokości stawek przysługujących pracownikom sfery budżetowej – w sumie do wysokości dwóch diet za każdą dobę czasowego przeniesienia (delegowania). W myśl bowiem § 2 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia składkowego podstawy wymiaru składek nie stanowi m.in. przychód z tytułu dodatku za rozłąkę wypłacany pracownikom czasowo przeniesionym ani strawne – do wysokości diet z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, określonych w przepisach regulujących należności przysługujące z tytułu krajowej podróży służbowej pracownikom sfery budżetowej. Na potwierdzenie słuszności swojego stanowiska przedsiębiorca przywołał wyrok SN z 7.02.2024 r. (I USKP 94/22) oraz pisma Centrali ZUS z 28.02.2024 r. (DI/200000/43/192/2024) i 27.06.2024 r. (DI/100000/43/489/2024).
Konieczne czasowe przeniesienie
ZUS nie zgodził się z tym. Wskazał, że aby skorzystać z wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia składkowego, konieczne jest przeniesienie pracownika poza stałe miejsce wykonywania przez niego pracy, oznaczone w zawartej z nim umowie o pracę. Przeniesienie to następuje zwyczajowo w ramach porozumienia pracownika z pracodawcą i musi mieć charakter tymczasowy.
Par. 2 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia składkowego nie ma jednak zastosowania do kierowców, ponieważ nie są oni pracownikami czasowo przeniesionymi. Podróż oraz wykonywanie pracy w różnych miejscach, a także wynikająca z tego rozłąka z rodziną nie są w przypadku kierowców czymś wyjątkowym – jest to normalne wykonywanie obowiązków pracowniczych, zwłaszcza w przypadku przewozów międzynarodowych. W związku z tym wypłacane tym osobom dodatki – rozłąkowe i strawne – stanowią podstawę wymiaru składek.
Przedsiębiorcy nie pomogły przy tym przywołane pisma ZUS ani wyrok SN. Dotyczyły one bowiem pracowników czasowo oddelegowanych do wykonywania pracy w innym kraju, którzy normalnie wykonywali swoje obowiązki w Polsce.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
| Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
