Nie każda umowa leasingu operacyjnego podlega zgłoszeniu do Szefa KAS
Jak wynika z interpretacji ogólnej MF z 24.12.2024 r. (DTS5.8092.4.2024) w sprawie kwalifikacji umów leasingu operacyjnego na gruncie przepisów o schematach podatkowych, zawarcie takich umów nie zawsze stanowi schemat podatkowy, a nawet jeśli tak – nie zawsze podlega on raportowaniu.
W piśmie podkreślono, że przepisy o raportowaniu schematów podatkowych mają zapewniać dostęp do istotnych informacji dotyczących podejmowanych przez podatników działań w obszarze potencjalnie agresywnego planowania podatkowego, a nie informować o transakcjach typowych dla prowadzonej przez podmioty działalności gospodarczej, których zasady rozliczania wynikają wprost z przepisów podatkowych.
Nie tylko forma się liczy
MF wskazał, że zawarcie umów leasingu jest często niewłaściwie kwalifikowane przez leasingodawców i leasingobiorców składających informację o schemacie podatkowym, jako uzgodnienie podlegające raportowaniu z uwagi na spełnienie ogólnej cechy rozpoznawczej, o której mowa w art. 86a § 1 pkt 6 lit. d Op. Chodzi o to, że umowy te opierają się na znacznie ujednoliconej dokumentacji albo przyjmują znacznie ujednoliconą formę. Musi być jednak jeszcze spełnione kryterium głównej korzyści, tj. zawarcie takich kontraktów przez leasingobiorcę powinno być podyktowane głównie celem uzyskania korzyści podatkowej.
Obowiązki leasingodawcy
Z punktu widzenia leasingodawcy kryterium to nie będzie spełnione, jeśli np.:
- nie zna on motywacji zawarcia umowy przez klienta – według MF nie ma obowiązku poszukiwania informacji nieprzekazanych przez korzystającego i niemieszczących się w informacjach uzyskanych w granicach staranności ogólnie przyjmowanej w stosunkach biznesowych,
- umowa ma standardowy kształt (typowa wysokość opłaty, standardowy okres, na jaki została zawarta itp.)
W konsekwencji nie będą spełnione warunki do uznania uzgodnienia za schemat podatkowy.
Kryterium głównej korzyści, warunkujące uznanie uzgodnienia za schemat podatkowy podlegający raportowaniu do Szefa KAS, może natomiast być spełnione, jeśli leasingodawca:
- zaoferował taki model finansowania klientowi, który początkowo planował zawrzeć innego rodzaju umowę, ale – z uwagi na przedstawienie mu korzyści podatkowych – zdecydował się jednak na leasing operacyjny,
- ma informację o zawarciu umowy głównie z uwagi na korzyści podatkowe (np. klient sam złożył takie oświadczenie lub leasingodawca jest z nim powiązany),
- zdaje sobie sprawę (lub powinien), że klient żąda ustalenia postanowień umownych, które jednoznacznie na taki cel wskazują (np. niespotykanej, szczególnie wysokiej opłaty wstępnej, jakiej nie oczekiwałby działający racjonalnie przedsiębiorca).
Obowiązki leasingobiorcy
Leasingobiorca zawsze będzie miał pełną wiedzę co do motywacji i celów zawarcia danej umowy leasingowej, stąd może być zobowiązany do raportowania schematu podatkowego w postaci zawarcia umowy leasingu operacyjnego (nawet jeśli taki obowiązek nie ciąży na leasingodawcy). Aby ustalić, czy tak jest, należy każdorazowo zbadać, czy zostało spełnione kryterium głównej korzyści, a więc czy tego typu finansowanie wybrano z uwagi na cele ekonomiczne, czy głównie cele podatkowe (innymi słowy, czy obniżenie zobowiązania podatkowego na skutek wykazywania w danym roku podatkowym wyższych kosztów uzyskania przychodów z tytułu opłat leasingowych niż odpisów amortyzacyjnych było główną przesłanką zawarcia tej umowy).
MF wskazał, że jeżeli przykładowo leasingobiorca z uwagi na przyjęty model biznesowy zawiera jedynie umowy leasingu – co pozwala mu na szybką i efektywną wymianę floty – nie powinien uznawać, że dochodzi do spełnienia kryterium głównej korzyści tylko dlatego, że mógł wybrać np. finansowanie kredytem bankowym.
Ustawowe wyłączenia
MF przypomniał też, że nie każdy schemat podatkowy w postaci zawarcia umowy leasingu operacyjnego będzie podlegał zgłoszeniu, nawet jeśli spełnia wskazane wyżej warunki. W przypadku schematów krajowych nie ma takiego obowiązku, jeżeli nie jest spełnione kryterium kwalifikowanego korzystającego, co wymaga przekroczenia określonego limitu wartości przedmiotu leasingu (2,5 mln euro) bądź limitu przychodów, kosztów albo wartości aktywów leasingobiorcy (10 mln euro), bądź istnienia powiazań między nim a podmiotem, który przekracza ten limit. Obowiązku zgłoszenia nie ma także w przypadku, gdy leasingobiorca jest stroną umowy o współdziałanie (i pozytywnie przeszedł audyt Szefa KAS) albo podatnikiem estońskiego CIT.
Szczególne cechy rozpoznawcze
Leasing operacyjny może spełniać też inne cechy rozpoznawcze, co należy każdorazowo badać. Przykładowo za schemat podatkowy powinno być, według MF, uznane działanie, w wyniku którego dojdzie do:
- zawarcia między podmiotami powiązanymi umowy leasingu operacyjnego zamiast innej umowy, co może powodować okrężny obieg środków pieniężnych lub zmianę zasad opodatkowania,
- ponoszenia opłat leasingowych na rzecz nierezydenta, przekraczających limity określone dla innych szczególnych cech rozpoznawczych (25 mln zł przychodu dla nierezydenta lub 5 mln zł hipotetycznego podatku u źródła).
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych