Lektury księgowego - marzec 2023

Sławomir Sojak

Fra Luca Pacioli. Wizerunki twórcy nowożytnej rachunkowości

Pewne Wydawnictwo, Kielce 2022, 164 strony

Fra Luca Pacioli uważany jest za ojca nowożytnej rachunkowości za sprawą wydania drukiem w 1494 r. w Wenecji dzieła Summa de Arithmetica, Geometria, Proportioni et Proportionalità. W jego skład wchodził Tractatus XI. De Computis et Scripturis, nazywany Traktatem o księgowości podwójnej. Został on przetłumaczony na język polski i wydany w 2007 r. przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Traktat ten był przełomem w historii rachunkowości. Zapisane w nim zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych przyczyniły się do rozwoju i spopularyzowania w Europie i na świecie metody podwójnej rachunkowości.

Napisane przez prof. S. Sojaka studium nie podejmuje jednak wątków rachunkowości, a skupia się na dziełach włoskich artystów, którzy uwiecznili toskańskiego mistrza w swoich dziełach: Piera della Franceski, Leonarda da Vinci oraz Jacopa de’ Barbariego. Z dwoma pierwszymi Pacioli przyjaźnił się, trzeci bywa traktowany jako autor najważniejszego i najbardziej popularnego obrazu: Portretu Paciolego z nieznanym mężczyzną – dzieła wciąż budzącego ogromne zainteresowanie i wywołującego spory wśród historyków sztuki.

Książka ta – jak pisze we wstępie prof. S. Sojak – powstała „przy okazji” badań nad historią rachunkowości, która – w przeciwieństwie do historii sztuki – nie kryje tak wielu tajemnic, nie daje tylu możliwości wysuwania niekiedy sprzecznych hipotez badawczych, nie wywołuje dreszczyku emocji odkrycia nieznanego. Tymczasem podążanie tropem Paciolego, inicjatora nauki rachunkowości, poprowadziło autora w gąszcz dociekań z zakresu historii sztuki; tradycja renesansu wciąż skłania, a nawet stwarza pokusę do przekraczania interdyscyplinarnych granic coraz szczelniejszych w naszej współczesności wąskich specjalizacji.

Z racji podjętego tematu książka jest bogato ilustrowana, prowadzi czytelnika w świat historii sztuki, dokumentuje ustalenia specjalistów oraz przybliża tajemnice i wątpliwości, wśród których są także wątki polskie.

Jan Kaczmarzyk

Wartość dochodowa przedsiębiorstwa w ekspozycji na ryzyko działalności gospodarczej

(monografia, e-book), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2023, 218 stron; Bezpłatny dostęp na stronie internetowej: www.sbc.org.pl/dlibra/publication/681330/edition/641155/content

Główne cele monografii to wskazanie, zdefiniowanie i usystematyzowanie kategorii wartości dochodowej przedsiębiorstwa, skorygowanej o ryzyko działalności gospodarczej w ujęciu stochastycznym, jako wiarygodnego kryterium decyzyjnego współczesnego przedsiębiorstwa zorientowanego na kreację wartości w zmiennym otoczeniu. Skoncentrowano się w niej ponadto na dyskusji nad aktualnością paradygmatu o maksymalizacji wartości przedsiębiorstwa, usystematyzowaniu modeli umożliwiających wyznaczenie wartości dochodowej przedsiębiorstwa, uporządkowaniu i zaproponowaniu klasyfikacji ryzyka działalności gospodarczej jako ryzyka finansowego oraz wskazaniu symulacji Monte Carlo jako elastycznej metody wyznaczenia wartości dochodowej. W monografii przedstawiono także autorski informatyczny model finansowy pozwalający wyznaczyć wartość dochodową skorygowaną o ryzyko działalności gospodarczej w ujęciu stochastycznym, dostosowaną do pomiaru z wykorzystaniem symulacji Monte Carlo. Zawarto w niej ponadto studium przypadku ilustrujące aplikację wartości dochodowej skorygowanej o ryzyko w ujęciu stochastycznym w procesie zarządzania finansami przedsiębiorstwa. Proponowany model dochodowy wykorzystuje autorską koncepcję zastosowania zakresów dynamicznych dostępnych w arkuszu Microsoft Excel do odzwierciedlenia kontynuacji przepływów pieniężnych, w tym ich kontynuacji według wybranego modelu trendu.