Kiedy opłaca się zmiana roku obrotowego (i podatkowego) spółki
Rok obrotowy to rok kalendarzowy albo inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy, stosowany również do celów podatkowych. Pierwszy rok obrotowy po zmianie musi być dłuższy niż 12 mies. (czyli trwać co najmniej 13). Taki wymóg wynika wprost z uor (art. 3 pkt 9).
Rok obrotowy to rok kalendarzowy albo inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy, stosowany również do celów podatkowych. Pierwszy rok obrotowy po zmianie musi być dłuższy niż 12 mies. (czyli trwać co najmniej 13). Taki wymóg wynika wprost z uor (art. 3 pkt 9).
Rok podatkowy (CIT) co do zasady pokrywa się z kalendarzowym, chyba że spółka postanowi inaczej w umowie/statucie. Gdy zmieniamy rok podatkowy, pierwszy po zmianie trwa od miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku aż do końca nowo przyjętego – nie krócej niż 12 i nie dłużej niż 23 mies. (art. 8 ust. 1 i 3 updop).
O wyborze roku podatkowego innego niż kalendarzowy informujemy w zeznaniu CIT-8 składanym za rok poprzedzający pierwszy rok po zmianie (art. 8 ust. 4 updop). CIT-8 należy – co do zasady – złożyć do końca 3. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (jeśli jest on rokiem kalendarzowym – do 31 marca).
Zmiana roku obrotowego/podatkowego wymaga zmiany umowy/statutu i wpisu do KRS. W spółkach rok podatkowy i rok obrotowy zazwyczaj pokrywają się — nie ustala się dla nich różnych okresów. Wynika to m.in. z uor, zgodnie z którą przyjęty rok obrotowy stosuje się także do celów podatkowych. Ponadto księgi rachunkowe stanowią podstawę sporządzania rozliczeń podatkowych. W praktyce więc decyzja o zmianie roku oznacza zazwyczaj jednoczesną zmianę dla celów rachunkowych i podatkowych.
Zmiana roku obrotowego/podatkowego nie zmienia okresów rozliczeniowych VAT – zmienia się za to moment zamknięcia ksiąg, sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego oraz CIT-8.
Kiedy zmiana roku daje biznesową i podatkową przewagę
1) Sezonowość sprzedaży i „domykanie” kosztów w tym samym roku
Jeśli szczyt sprzedaży przypada na przełom roku, warto rozważyć przesunięcie „dnia bilansowego” na koniec sezonu (np. 31 marca lub 30 kwietnia). Dzięki temu premie/bonusy posprzedażowe, zwroty, rabaty retrospektywne, odpisy aktualizujące zapasy i inne koszty „po sezonie” trafiają do tego samego roku, w którym wykazaliśmy wysokie przychody, zamiast „psuć” wynik kolejnego roku. Efekt: niższa podstawa opodatkowania w pierwszym roku po zmianie oraz „wygładzony” CIT w kolejnych latach.
2) Poprawa cash flow – późniejsza zapłata rocznego CIT w pierwszym roku po zmianie, a w latach kolejnych – zapłata w dogodniejszym terminie
Przesuwając koniec roku z 31 grudnia na np. 30 kwietnia, przesuwamy też termin sporządzenia zeznania CIT-8 i zapłaty podatku na koniec lipca (3 mies. po zakończeniu roku). W praktyce to +4 miesiące „oddechu” dla gotówki.
3) „Tarcza” na zmiany prawa
Wiele nowych regulacji podatkowych (albo ich „zawieszeń”) obowiązuje od określonych lat podatkowych (przepisy wchodzą w życie „od roku rozpoczynającego się po…”). Dobór innego roku podatkowego potrafi odsunąć w czasie wejście nowych obciążeń – legalnie, bez kombinowania. Najgłośniejszy przykład ostatnich lat to krajowy podatek minimalny (art. 24ca updop) – przepisy były zawieszone do końca 2023 r., a stosowane od 2024 r. Podatnicy z rokiem podatkowym innym niż kalendarzowy, który zaczął się przed 1.01.2024 r. i kończył po 31.12.2023 r., korzystali ze „zwolnienia” do końca tego (niekalendarzowego) roku. Innymi słowy, odpowiednie ułożenie roku potrafiło odsunąć minimalny CIT o kilka miesięcy.
Jak zmienić rok obrotowy/podatkowy
W celu zmiany roku obrotowego/podatkowego należy podjąć następujące kroki:
1. Uchwała wspólników/akcjonariuszy zmieniająca umowę/statut (rok obrotowy/podatkowy) – trzeba ją podjąć przed rozpoczęciem „nowego” roku obrotowego/podatkowego (czyli przed pierwszym dniem tego roku).
To warunek, by zmiana była skuteczna dla najbliższego okresu.
2. Wpis do KRS – na gruncie Ksh sama uchwała nie wystarczy – zmiana umowy/statutu musi być wpisana do KRS (wpis ma charakter konstytutywny; por. art. 255 § 1 Ksh dla spółki z o.o. i art. 430 § 1 Ksh dla spółki akcyjnej). W świetle interpretacji KIS (np. pismo z 17.03.2025 r., 0111-KDIB2-1.4010.19.2025.1.AJ) wpis musi być dokonany najpóźniej na dzień poinformowania US o tej zmianie w zeznaniu rocznym (CIT-8).
3. Aktualizacja „dnia bilansowego” i kalendarza sprawozdawczego w polityce rachunkowości.
4. Informacja o wyborze roku innego niż kalendarzowy w CIT-8 za rok poprzedzający pierwszy po zmianie rok.
5. Zaplanowanie zamknięcia ksiąg za wydłużony rok (pierwszy po zmianie, trwający 13–23 mies.).
Reasumując: zmiana roku obrotowego/podatkowego pozwala na dopasowanie roku do cyklu biznesowego, lepszą konstrukcję okresu rozliczenia z wykorzystaniem zasady współmierności, co umożliwia w jednym okresie sprawozdawczym ujęcie przychodów sezonowych oraz następujących po nich kosztów. Oznacza też przesunięcie w czasie obowiązków sprawozdawczych(inwentaryzacja, audyt, sprawozdanie finansowe).
Więcej nt. zmiany roku podatkowego piszemy w Zamknięciu roku 2025.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
| Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
