Rozliczenie różnic kursowych od kwoty VAT

Nie. Jeżeli krajowe transakcje sprzedaży (lub zakupu) towarów i usług są fakturowane oraz opłacane w walucie obcej, to do przychodów (bądź kosztów podatkowych) nie zalicza się powstałych przy zapłacie różnic kursowych od tej części należności (zobowiązania), którą stanowi VAT.

W myśl art. 15a updop różnice kursowe zwiększają odpowiednio:

• przychody – jako dodatnie różnice kursowe, albo
• koszty uzyskania przychodów – jako ujemne różnice kursowe.

Dodatnie różnice kursowe powstają m.in., jeśli wartość:

• przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia,
• poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.

Z kolei ujemne różnice kursowe powstają, jeśli wartość:

• przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia,
• poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.

Są to tzw. transakcyjne różnice kursowe, wprost związane z działalnością gospodarczą, której skutkiem jest powstanie należnych przychodów bądź poniesienie kosztów uzyskania przychodów.

VAT – co do zasady – jest neutralny podatkowo. Nie wchodzi w skład przychodów podatkowych ani – poza pewnymi przypadkami – nie jest uznawany za koszt podatkowy. Stąd różnice w jego kwocie również nie mogą być – co do zasady – uznawane za przychód/koszt podatkowy.

Potwierdza to interpretacja KIS z 26.10.2022 r. (0111-KDIB1-3.4010.680.2022.1.JKU). Czytamy w niej: ponieważ postanowienia art. 15a ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 pkt 1 i 2 [updop] mają zastosowanie do ustalania różnic kursowych od przychodów należnych i otrzymanych w walutach obcych oraz kosztów poniesionych i zapłaconych w walutach obcych, nie znajdą zastosowania w odniesieniu do kwot VAT. Reasumując, ustawodawca w art. 15a updop wyraźnie wskazał sytuacje, w których możliwe jest ustalanie różnic kursowych dla celów podatkowych. Różnice kursowe, powstałe w sytuacjach, które nie mieszczą się w przedmiotowym katalogu, nie mogą wpływać na wysokość osiąganych przychodów oraz ponoszonych kosztów. W związku z powyższym, z uwagi na to, że dla potrzeb podatku dochodowego przychodem i kosztem podatkowym są – co do zasady – kwoty netto, kwota VAT nie ma wpływu na dochód podlegający opodatkowaniu. W konsekwencji, w tym zakresie, nie rozpoznaje się podatkowych różnic kursowych.

KIS uznała za prawidłowe stanowisko podatnika, że jeżeli kwotę VAT wykazaną na fakturach zakupowych w całości reguluje w walucie obcej z rachunku bankowego prowadzonego w tej walucie, to powstała wówczas różnica, wynikająca z przeliczenia jej na złote w momencie poniesienia kosztu i w terminie jej uregulowania, nie będzie stanowiła różnicy kursowej w rozumieniu art. 15a updop i w konsekwencji nie będzie również stanowiła przychodu (bądź kosztu uzyskania przychodu) na potrzeby CIT.

Także w przypadku wystawianych przez podatnika faktur sprzedażowych, jeżeli kwota VAT regulowana jest przez kontrahenta w walucie obcej, to powstała wówczas różnica, wynikająca z jej przeliczenia na złote, na moment osiągnięcia przychodu oraz w terminie jej uregulowania nie stanowi różnicy kursowej w rozumieniu art. 15a updop, a zatem nie będzie również zaliczana do przychodów bądź kosztów uzyskania przychodów.

Do takiego stanowiska przychyliły się też wcześniej NSA w wyrokach z 23.03.2012 r. (II FSK 1508/10) i 1.10.2014 r. (II FSK 2182/12), a także KIS w piśmie z 19.01.2018 r. (0111-KDIB2-1.4010.318.2017.2.EN).

Reasumując: skoro całą należność wynikającą z faktury wystawionej przez spółkę kontrahent reguluje w walucie obcej, różnice kursowe ustalone przy zapłacie należałoby podzielić na część uznawaną za podatkowe przychody (są to różnice kursowe obliczone od wykazanej w fakturze wartości netto dostawy lub usługi, a zatem bez podlegającego odliczeniu VAT) oraz na część uwzględnianą tylko dla celów księgowych, a więc różnice kursowe obliczane od VAT.