Czy branża IT może skorzystać z ulgi na ekspansję

Warunki do spełnienia

Ulga na ekspansję (nazywana również ulgą prowzrostową), uregulowana w art. 18eb updop i art. 26gb updof, jest skierowana do podatników uzyskujących przychody ze sprzedaży produktów powstałych w ich działalności gospodarczej. Przez „produkty” rozumie się rzeczy wytworzone przez podatnika.

Preferencja polega na tym, że podatnik CIT uzyskujący przychody inne niż z zysków kapitałowych bądź podatnik PIT uzyskujący przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej odlicza od podstawy opodatkowania koszty uzyskania przychodów poniesione w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów, do wysokości dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym z przychodów: innych niż z zysków kapitałowych bądź z pozarolniczej działalności gospodarczej, nie więcej jednak niż 1 mln zł w roku podatkowym.

Korzystający z ulgi powinien spełnić określone warunki przewidziane przez ustawodawcę. Są to przede wszystkim:

• wzrost przychodów ze sprzedaży produktów w okresie 2-letnim,
• poniesienie określonych kategorii kosztów objętych ulgą (uczestnictwa w targach, działań promocyjno-informacyjnych, dostosowania opakowań produktów do wymagań kontrahentów, przygotowania dokumentacji umożliwiającej sprzedaż produktów, a także niezbędnej do przystąpienia do przetargu czy składania ofert innym podmiotom).

W założeniu ulga na ekspansję miała być dostępna dla podmiotów prowadzących działalność produkcyjną, wytwórczą. Czy mogą z niej skorzystać również podmioty działające w sektorze IT? Dla odpowiedzi na to pytanie istotne są dwie kwestie – jak rozumieć pojęcia „rzeczy” oraz „wytworzenia rzeczy przez podatnika”.

Co to są „rzeczy”

Przepisy regulujące ulgę (czy też w ogóle przepisy prawa podatkowego) nie odnoszą się w szerszym zakresie do pojęcia „rzeczy”. Nieoczywiste jest więc, czy są to zarówno wytwory materialne, jak i niematerialne, czy jedynie przedmioty materialne, na co wskazywałoby cywilistyczne rozumienie rzeczy (art. 45 Kc).

KIS stoi na stanowisku, że rzeczami – na gruncie ulgi na ekspansję – są wyłącznie przedmioty materialne, na co ma wskazywać wspomniana już cywilistyczna definicja rzeczy. Zatem oprogramowanie, stanowiące dobro niematerialne, nie wpisuje się w definicję produktu (interpretacja z 25.03.2024 r., 0111-KDIB1-3.4010.84.2024.1.MBD). W powołanym piśmie zastrzeżono jednocześnie, że zajętego stanowiska nie zmienia ew. utrwalenie oprogramowania na jakimkolwiek fizycznym nośniku.

Z powyższego wynika, że na potrzeby ulgi prowzrostowej produktem wytworzonym przez podatnika nie może być – według organów podatkowych – oprogramowanie utrwalone w jakiejkolwiek formie. Analogicznie więc również udostępnienie tego oprogramowania, czy to w formie licencji, czy w modelu SaaS, nie spełni tego kryterium z uwagi na swój niematerialny charakter.

Nie oznacza to jednak, że ulga na ekspansję jest niedostępna dla sektora IT. Branża ta obejmuje także produkcję szeroko pojętego sprzętu IT (m.in. komputery stacjonarne, laptopy, akcesoria komputerowe), który bez wątpienia stanowi przedmiot materialny, mieszczący się w definicji „produktu” w rozumieniu przepisów regulujących omawianą ulgę.

Kiedy rzecz można uznać za „wytworzoną przez podatnika”

W przypadku produkcji sprzętu IT może pojawić się kolejna wątpliwość interpretacyjna – czy jest to rzecz „wytworzona przez podatnika”. Pojęcie „wytworzenia” jest przedmiotem sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi. Zdarza się bowiem, że fiskus interpretuje je dość wąsko.

Przykładowo w świetle interpretacji KIS z 10.08.2023 r. (0111-KDWB.4010.25.2023.2.AZE), aby było możliwe uznanie, że rzecz została wytworzona przez podatnika, proces produkcyjny powinien w całości przebiegać w działalności podatnika korzystającego z ulgi. Oznaczałoby to, że w działalności producenta sprzętu IT powinny zostać wytworzone wszystkie komponenty/elementy wykorzystywane do jego produkcji, powinien być także wykluczony udział w tym procesie podmiotów trzecich, tj. niebędących pracownikami podatnika.

Pogląd taki został też podzielony w orzecznictwie sądowym (zob. wyroki WSA w Lublinie z 22.03.2023 r., I SA/Lu 33/23, i Białymstoku z 18.01.2023 r., I SA/Bk 497/22).

W niektórych interpretacjach KIS zdaje się jednak dostrzegać, że nie w każdym przypadku cały proces produkcyjny może domknąć się w ramach jednej działalności gospodarczej. Przykładowo w piśmie z 14.03.2024 r. (0111-KDIB1-3.4010.21.2024.1.MBD) organ uznał, że podatnik, który nabywa element składowy finalnego produktu i wykorzystuje go w procesie produkcyjnym, również może skorzystać z ulgi na ekspansję, mimo że proces produkcyjny od A do Z nie przebiega w jego działalności gospodarczej. KIS uznała za oczywiste to, że w ramach jednej działalności nie jest możliwe wyprodukowanie wszystkich elementów składowych produktu (w tym przypadku elementów tarcz hamulcowych).

Przywołane interpretacje i wyroki nie dotyczyły bezpośrednio sektora IT, jednak wnioski z nich wynikające powinny zostać uwzględnione przy analizie spełnienia warunków do skorzystania z ulgi przez podmioty z tej branży.