Za błędy ZUS płacą księgowi

Zawód księgowego to dziś nie tylko liczby i deklaracje. To praca oparta na zaufaniu, wymagająca perfekcyjnej znajomości przepisów, umiejętności analitycznych i nieustannej gotowości do adaptacji w zmieniającym się otoczeniu prawnym. Każdego dnia biura rachunkowe obsługują setki tysięcy przedsiębiorców, przejmując na siebie obowiązki, które decydują o bezpieczeństwie finansowym firmy.

Współpraca z ZUS to dla księgowych codzienność. Szkopuł w tym, że coraz częściej staje się dla biur rachunkowych polem minowym. Pracownicy ZUS tłumaczą, że „nic nie mogą zrobić”, bo postępowanie wszczęto z automatu, odsetki naliczono z automatu i system działa niezależnie. Nawet gdy księgowy w dobrej wierze natychmiast podejmuje interwencję i próbuje wyjaśnić sprawę, niejednokrotnie okazuje się, że korekta jest niemożliwa, a konsekwencje spadają na przedsiębiorcę i biuro rachunkowe.

Niestety, w wielu przypadkach nieścisłości pojawiają się po stronie ZUS:

• system nie zaciąga danych,
• urzędnicy udzielają sprzecznych informacji,
• sprawy przeciągają się miesiącami, a próby wyjaśnienia kończą się słynnym stwierdzeniem: „To zrobił automat”, lub udzieleniem przez pracownika ZUS błędnej informacji.

Skutki? Narastające odsetki, utrata płynności finansowej przez klienta, a przez biuro rachunkowe wizerunku – pretensje są bowiem zwykle kierowane do księgowego.

Problemem są też nieustanne zmiany przepisów. Każda modyfikacja prawa wymaga od biur rachunkowych natychmiastowej adaptacji systemów księgowych. Tymczasem aktualizacje oprogramowania też mogą generować błędy – zdarza się, że dane nie zostają prawidłowo zaciągnięte. I znów – choć to błąd technologiczny lub systemowy – odpowiedzialność ponosi księgowy.

Księgowy jest doradcą, partnerem biznesowym, osobą, której przedsiębiorcy powierzają najwrażliwsze informacje. To zawód wymagający najwyższej staranności, a jednocześnie w polskich realiach – zawód bez adekwatnych mechanizmów ochrony.

W innych państwach Europy funkcjonują rozwiązania ograniczające odpowiedzialność księgowych za błędy wynikające z działań organów publicznych lub systemów informatycznych, na które nie mają oni wpływu. W Polsce takiej ochrony brak.

Czy obecny model odpowiedzialności jest fair? Czy można wymagać od księgowych perfekcji w sytuacji, gdy system publiczny działa z błędami, a komunikacja z urzędem bywa utrudniona?

To pytania, na które środowisko księgowych, przedsiębiorcy i ustawodawca muszą znaleźć odpowiedź. Jedno jest pewne: jeśli nie zostaną wprowadzone zmiany, konsekwencje będą ponosić ci, którzy i tak dźwigają na barkach ciężar całej gospodarki.