Data publikacji: 2018-12-04

Zmiany w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania – konwencja MLI

Mateusz Kaczmarek doradca podatkowy

Od 1.01.2019 r. zaczną obowiązywać zmienione postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisanych przez Polskę z niektórymi krajami. Dla wielu podatników będzie to oznaczać konieczność zapłaty wyższego podatku dochodowego w Polsce. To praktyczny skutek działania tzw. konwencji MLI (Multilateral Instrument to Modify Bilateral Tax Treaties), zapobiegającej transferowaniu zysków do miejsc, w których są one niżej opodatkowane bądź w ogóle zwolnione od podatku.

Konwencja wielostronna implementująca środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzona w Paryżu 24.11.2016 r. (dalej Konwencja)[1], formalnie weszła w życie 1.07.2018 r.

Pierwsze zdania tego dokumentu dobitnie wskazują przyczyny jego powstania, tj. stały proces tracenia przez rządy znaczących dochodów z podatku dochodowego na skutek agresywnej międzynarodowej optymalizacji podatkowej, polegającej na sztucznym przenoszeniu dochodów w miejsca stosujące rażąco niskie opodatkowanie lub pozwalające na jego całkowite uniknięcie, znane powszechnie jako „raje podatkowe”.

Cel Konwencji

Op – Ordynacja podatkowa

Celem Konwencji jest zagwarantowanie, aby dochody były faktycznie opodatkowane tam, gdzie prowadzona jest generująca je działalność gospodarcza, oraz w miejscu budowania wartości. Taki efekt ma zostać osiągnięty przez niezwłoczną, skoordynowaną i spójną implementację rozwiązań skutkujących interpretowaniem bilateralnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie dochodu i majątku (upo) w taki sposób, aby podwójne opodatkowanie zostało wyeliminowane, jednak bez tworzenia możliwości uchylania się lub unikania opodatkowania.

Wyeliminowane ma być m.in. zjawisko znane jako treaty shopping, polegające na nabywaniu korzyści płynących z upo przez podmioty do tego niepowołane, z punktu widzenia celów, jakim upo służą. Jednym z przykładów takiego zjawiska jest zakładanie w państwie A spółki, która pośredniczy w transferowaniu zysków (np. licencyjnych) z państwa B do państwa C, podczas gdy bezpośredni transfer z B do C skutkowałby wyższym opodatkowaniem niż wówczas, gdy pieniądze przejdą – w sztuczny sposób – przez A. Takie optymalizacje są możliwe, ponieważ upo mają zasadniczo charakter umów dwustronnych, w konsekwencji jest ich bardzo dużo (wiele państw zawarło je z wieloma innymi państwami), ich postanowienia znacząco się między sobą różnią, a ponadto część krajów w ogóle takich umów między sobą nie zawarła.