Zmiany w strukturach JPK_VAT i JPK_FA – jak wpłyną na organizację pracy działu księgowości i innych działów przedsiębiorstwa

Korekty nowego JPK_VAT mogą dotyczyć tylko części ewidencyjnej, tylko części deklaracyjnej lub obu części jednocześnie.

Do końca września 2020, sporządzając korektę „starego” JPK_VAT z powodu błędu w tym pliku, nie trzeba było składać w US czynnego żalu (na podstawie art. 16 Kks), czyli zawiadomienia o popełnieniu przez siebie przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, pozwalającego na uniknięcie sankcji karnoskarbowych. W Kks nie było bowiem przepisu, który by sankcjonował taki błąd (plik JPK_VAT nie był deklaracją ani księgą, tylko informacją podatkową).

Taki sposób postępowania wynika z § 11a rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988). Przepis ten obowiązuje od 1.10.2020 i początkowo przewidywał, że paragony z NIP nabywcy nie będą ujmowane w ewidencji VAT (i nowym pliku JPK_VAT) do 31.12.2020. Termin ten został wydłużony do 30.06.2021 mocą rozporządzenia MFFiPR z 17.12.2020 (DzU poz. 2326), które weszło w życie 31.12.2020.

Potwierdza to komunikat Polskiej Izby Biegłych Rewidentów z 28.12.2020, zamieszczony na jej stronie internetowej, w którym powołano się na wyjaśnienia KIS. PIBR zwróciła się do KIS w związku z wątpliwościami firm audytorskich co do stosowania oznaczenia GTU 12 do usług audytorskich w zakresie badania sprawozdań finansowych.

Od 1.10.2020 istnieje obowiązek wykazywania w ewidencji VAT i nowym pliku JPK_VAT oznaczeń niektórych dowodów sprzedaży i zakupu. Należą do nich dowody wewnętrzne (dla których właściwe jest oznaczenie WEW) – zob. § 10 ust. 5 pkt 2 oraz § 11 ust. 8 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988).

Od 1.10.2020 istnieje obowiązek wykazywania w ewidencji VAT oznaczeń liczbowych od 01 do 13 dotyczących niektórych towarów i usług (zob. § 10 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988). Analogiczne oznaczenia powinny być wykazywane w nowym pliku JPK_VAT poprzez zaznaczanie wartości „1” w polach GTU_01–GTU_13.

Podatnicy stosujący procedurę opodatkowania marży do dostaw towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków w części ewidencyjnej nowego pliku JPK_VAT wykazują, co do zasady:

• w polach dotyczących właściwej stawki VAT – podstawę opodatkowania (tj. kwotę marży pomniejszoną o podatek należny) i jednostkową kwotę podatku na podstawie faktycznego dokumentu sprzedaży, ze wskazaniem stosowanej procedury (poprzez wpisanie wartości „1” w polu MR_UZ), z podaniem danych kontrahenta oraz daty i numeru dokumentu sprzedaży,
• w polu „SprzedazVAT_Marza” – łączne kwoty brutto.

Nadal więc nie będzie można żądać wystawienia do takich paragonów pełnych faktur czy faktur zbiorczych. W zamian podjęto prace legislacyjne zmierzające do tego, aby w pierwszym półroczu 2021 także nie było konieczności odrębnego wykazywania takich faktur (w postaci paragonów z NIP nabywcy do 450 zł/100 euro) w nowym pliku JPK_VAT. W okresie od 1.10.2020 do 31.12.2020 taki sposób postępowania wynika z § 11a rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988 ze zm.). Ministerstwo Finansów w komunikacie (z 23.11.2020) zapowiedziało, że termin ten ma być wydłużony do 30.06.2021.

Nie. Zasadniczo obowiązek ten dotyczy „dostaw napojów alkoholowych – alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym”, zgodnie z § 10 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988).

Zgodnie z art. 99 ust. 7a ustawy o VAT zasadą jest, że w przypadku zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej nie trzeba składać deklaracji podatkowych – za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy (wyjątki – patrz ramka).

Od 1.10.2020 weszły w życie przepisy określające nowe zasady prowadzenia ewidencji VAT oraz obowiązek przesyłania tzw. nowego pliku JPK_VAT, będącego dokumentem elektronicznym wspólnym dla przesyłania deklaracji VAT oraz ewidencji VAT. Przewidują m.in. obowiązek wykazywania przez sprzedawców w ewidencji VAT oznaczeń dotyczących niektórych towarów i usług (tzw. oznaczeń grup towarów i usług – GTU, zob. § 10 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług, DzU poz. 1988). Te same oznaczenia wykazywane będą w nowym pliku JPK_VAT.

Oznaczenia GTU stosuje się w przypadku trzech rodzajów usług:

• w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych,
• o charakterze niematerialnym,
• transportowych i gospodarki magaznowej.

W myśl rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług, w ewidencji VAT – pośród danych służących do obliczenia podatku należnego – podatnicy mają obowiązek wykazywania specjalnych oznaczeń:

Potwierdził to MF w objaśnieniach podatkowych z 16.10.2020 Paragony fiskalne uznane za faktury uproszczone. Wskazał też m.in., w jaki sposób korygować takie faktury.

Aby osiągnąć ten efekt, proponuje zmianę art. 106e ustawy o VAT i wprowadzenie dodatkowej, obligatoryjnej informacji do faktur uproszczonych – za taką fakturę miałby być uznany dokument, który zawiera również dane nabywcy: nazwę (imię i nazwisko) oraz adres.

Jeśli paragony z NIP nabywcy do kwoty 450 zł przestaną być fakturami uproszczonymi, to kupujący będą mogli żądać wystawienia do takich paragonów pełnych faktur, a także faktur zbiorczych. Sprzedawca zaś nie musiałby ich raportować w JPK_VAT.

Począwszy od rozliczenia za październik 2020 r. podatnicy obowiązani są przesyłać nowy dokument elektroniczny wspólny dla deklaracji VAT i ewidencji VAT – zmodyfikowany plik JPK_VAT.

Przypomnijmy, że nowy JPK_VAT składa się z dwóch części – ewidencyjnej i deklaracyjnej – wysyłanych łącznie w postaci jednego pliku. Obejmuje:

Jak poinformowano na stronie internetowej resortu finansów, formularz interaktywny – którego nowa wersja jest dostępna na stronie internetowej www.podatki.gov.pl – umożliwi przygotowanie i wysyłanie nowego JPK_VAT z deklaracją w dwóch wariantach – dla podatników rozliczających się miesięcznie (JPK_V7M) i kwartalnie (JPK_V7K). Jest to proste w obsłudze narzędzie webowe, które zastąpiło dotychczasowy plik w formacie CSV. Mogą z niego korzystać także podatnicy obsługujący kontrahentów zagranicznych.

Od 1.10.2020 obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988). W § 10 ust. 3 przewiduje m.in. obowiązek wykazywania w ewidencji VAT oznaczeń dotyczących niektórych towarów i usług (tzw. oznaczenia grup towarów i usług – GTU). Analogiczne oznaczenia wykazywane będą w nowym pliku JPK_VAT.

Takich wyjaśnień udzielił MF w odpowiedzi z 22.08.2020 (PT7.8102.48.2020.HEBZ.665) na pytanie Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.