Wydawnictwo Rachunkowość
Data publikacji: 2019-05-06
Wycena produktów

Wycena zapasu produktów (cz. III) – księgowa ewidencja kosztów

Zdzisław Fedak dr nauk ekonomicznych, biegły rewident, redaktor miesięcznika "Rachunkowość"
Artykuł przedstawia omówione w poprzednich częściach opracowania[1] sposoby wyceny zapasu produktów przy stosowaniu różnych modeli księgowej ewidencji kosztów działalności operacyjnej.

Przepisy uor wymagają:

  • ujęcia (skompletowania) ogółu kosztów, w tym
  • działalności operacyjnej, dotyczących danego roku obrotowego (art. 6 ust. 1 i art. 20 ust. 1 uor),
  • wyodrębnienia kosztów wytworzenia (art. 28 ust. 3 uor) z ogółu kosztów działalności operacyjnej, ale uwzględniają, że wymóg ten może nie zostać spełniony,
  • rozliczenia kosztów wytworzenia produktów na część współmierną do przychodów ze sprzedaży, jaka nastąpiła w danym okresie (wpływają one na wynik finansowy okresu), i pozostałą, tworzącą wartość stanu zapasu produktów gotowych i niezakończonych na dzień bilansowy (art. 6 ust. 1 uor).

Z analizy przepisów uor (por. rozważania w cz. I opracowania) wypływa też wniosek, że wykazywany w aktywach obrotowych bilansu koszt wytworzenia zapasu produktów gotowych i niezakończonych wymaga ustalenia na dzień bilansowy wg poszczególnych produktów, składających się na ten zapas – zarówno materialnych (rzeczowych), jak i niematerialnych.

Co do zasady, od której dopuszcza się wyjątki, koszt wytworzenia zapasu produktów nie powinien zawierać kosztu niewykorzystanych zdolności produkcyjnych. W jaki sposób je ustalić i wyłączyć, była mowa w cz. II opracowania.

Dane o wartości zapasu produktów na dzień bilansowy albo wynikają z bieżąco prowadzonej ewidencji księgowej, zweryfikowanej na podstawie inwentaryzacji, albo są ustalane drogą przeprowadzonego na dzień bilansowy spisu z natury i jego wyceny, co dotyczy zwłaszcza produktów w toku.

Modele księgowej ewidencji kosztów działalności operacyjnej

W praktyce jednostki przemysłowe i inne zajmujące się produkcją stosują 2 podstawowe modele księgowej ewidencji kosztów działalności operacyjnej:

  • model (układ) funkcjonalny, przewidujący ujęcie kosztów działalności operacyjnej w zespole 5 planów kont, w podziale na koszty wytworzenia (obejmujące także koszty zakupu materiałów oraz rozwoju produktów i sposobów ich produkcji), dzielone następnie między produkty sprzedane i pozostające w zapasie oraz koszty sprzedaży (zbytu) i koszty ogólnego zarządu, obciążające wynik finansowy okresu ich poniesienia; koszty działalności operacyjnej w układzie wg rodzajów ujmuje się albo oddzielnie (zespół 4 planu kont), albo w ramach układu funkcjonalnego (zespół 5),
  • model rodzajowy, przewidujący ujęcie kosztów działalności operacyjnej wyłącznie w podziale na proste rodzaje kosztów (zespół 4 planu kont), bez wyodrębniania kosztów wytwarzania, sprzedaży i ogólnego zarządu.

Jednostki stosujące funkcjonalny model księgowej ewidencji kosztów mogą sporządzać rachunek zysków i strat zarówno w wariancie kalkulacyjnym, jak i w porównawczym, podczas gdy jednostki stosujące rodzajowy model (układ) ewidencji kosztów – tylko w porównawczym.

Głównym zadaniem modelu funkcjonalnego jest odzwierciedlenie – z większą lub mniejszą dokładnością – kosztów, jakie są ponoszone w czasie drogi, którą produkty przechodzą w toku ich wytwarzania (wydobywania, przetwarzania), a zarazem zapewnienie dla celów zarządczych kontroli kosztów, zwłaszcza pośrednich kosztów produkcji.

Wyświetlono 8% treści artykułu

Spis treści artykułu
Spis treści artykułu:
Więcej na temat: „Wycena”
Wycena produktów

Wycena zapasu produktów
(cz. I)
Zdzisław Fedak
Artykuł wyjaśnia pojęcia „produkty” i „koszt wytworzenia” stosowane do wyceny ich zapasu na dzień bilansowy oraz wpływu wykorzystania zdolności produkcyjnych na wycenę produktów.
W drugiej części artykułu zostaną przedstawione różne metody ustalania kosztu wytworzenia, zależne od charakteru produkcji i sposobu prowadzenia ewidencji kosztów działalności operacyjnej[1].

W jednostkach zajmujących się produkcją, zwłaszcza przemysłową[2], ważnym zadaniem rachunkowości jest odzwierciedlenie w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym (sf) skutków prowadzenia tej działalności. Następuje to drogą zgromadzenia kosztów działalności operacyjnej, wyodrębniania z nich kosztów sprzedaży, zarządu oraz wytworzenia, a także rozliczenia kosztów wytworzenia między produkty sprzedane oraz pozostające w zapasie.

Pozwala to ustalić wynik działalności ze sprzedaży oraz uzyskać dane do wyznaczenia cen produktów, a gdy nie jest to możliwe, gdyż ceny dyktuje rynek – dane do oceny opłacalności wytwarzania poszczególnych produktów lub ich grup.

⇒ czytaj dalej ⇐
Wycena produktów

Wycena zapasu produktów (cz. II) – koszty niewykorzystanych zdolności produkcyjnych
Zdzisław Fedak
Artykuł – w uzupełnieniu części I[1] – przedstawia problematykę wpływu wykorzystania zdolności produkcyjnych na koszt wytworzenia[2].

Przemysł charakteryzuje się obecnie ciągłym wzrostem kapitałochłonności produkcji, wobec jej automatyzacji, robotyzacji, stosowania specjalistycznych maszyn i urządzeń, co pozwala zwiększać rozmiary produkcji, poprawiać jakość produktów, a zarazem obniżać koszty ich wytworzenia. Jednocześnie jednak rośnie bezwzględna suma i udział w kosztach wytworzenia kosztów amortyzacji oraz utrzymania maszyn i urządzeń w gotowości produkcyjnej (a zatem łącznie z obsługą).

⇒ czytaj dalej ⇐
Rachunkowość

Wycena niezakończonych usług wykonywanych przez agencję reklamową
Jako agencja reklamowa wykonujemy różne usługi (zlecenia) dla naszych klientów. Czas ich wykonania nie przekracza 6 mies. Jak wyceniać niezakończone zlecenia na dzień bilansowy i w której pozycji bilansu je prezentować?
W myśl uor do aktywów obrotowych zalicza się aktywa rzeczowe (art. 3 ust. 1 pkt 18a), które są wyceniane wg cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy – tymczasem usługi reklamowe mają charakter niematerialny, a nie rzeczowy. W bilansie pojęcie rzeczowych aktywów obrotowych nie występuje, zamiast niego stosowana jest nazwa „zapasy”.
Czy usługi niematerialne w toku wyceniać jako zapasy, czy rozliczenia międzyokresowe?
⇒ czytaj dalej ⇐
Rachunkowość

Wycena i ujęcie programów komputerowych
Nasza firma w ramach unowocześniania systemu informatycznego wprowadza liczne zmiany w sposobie przetwarzania danych, a bazy danych będą przechowywane „w chmurze” (korzystamy z obcego serwera). W związku z tym konieczne jest przeniesienie (migracja) danych oraz zakup licencji na użytkowanie kilku nowych programów komputerowych, przy czym 2 programy mają być objęte jedną licencją.
Na tym tle zrodziły się następujące wątpliwości:
● czy przedmiotem ewidencji i amortyzacji jest program, czy licencja, jeżeli obejmuje ona kilka programów?
● czy cenę nabycia przedmiotu ewidencji zwiększają koszty prac wdrożeniowych i przeniesienia bazy danych?
● kiedy poszczególne przedmioty ewidencji uznać za zdatne do użytkowania – czy w momencie przyjęcia do użytku całego nowego systemu, czy też uznania poszczególnych programów za zdatne do użytkowania?
⇒ czytaj dalej ⇐

Wycena nieruchomości – artykuł dyskusyjny
Józef Dudek
Rozdźwięk między wartością księgową a ceną rynkową nieruchomości powoduje, że w wielu przypadkach sprawozdania finansowe (sf) jednostek trudno jest uznać za wiarygodne.
⇒ czytaj dalej ⇐

Wycena wartości firmy
Stanisław Hońko
Dodatnia wartość firmy to składnik aktywów powstały na skutek nabycia (przejęcia) innego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części za cenę wyższą od wartości przejętych aktywów netto. Nadwyżka ta może stanowić zapłatę za przejęte zasoby przynoszące korzyści, ale niespełniające warunków zaliczenia ich do ściśle określonych aktywów, lub może być skutkiem zapłaty zbyt wysokiej ceny za przejęte przedsiębiorstwo.
Wartość firmy nie ma postaci rzeczowej ani nie jest prawem, nie może być przedmiotem samoistnej sprzedaży. Okoliczności te powodują, że realistyczna jej wycena na dzień bilansowy rodzi wiele problemów. Nabierają one coraz większego znaczenia wobec wyraźnej tendencji wzrostu liczby przejęć, jak i kwot wartości firmy powstających w ich wyniku.

Coraz powszechniejsze jest przekonanie, że obecnie warunkiem sprawnej działalności gospodarczej, obok dysponowania klasycznymi czynnikami produkcji - środkami trwałymi, materiałami i personelem - jest wiedza i umiejętność zarządzania. Gospodarka oparta na wiedzy stawia przed rachunkowością nowe wyzwania. Zasoby materialne (środki trwałe, zapasy), mierzone w rachunkowości od wieków, stopniowo tracą znaczenie na rzecz ulotnych i nieuchwytnych zasobów niematerialnych[1], obejmujących zarówno składniki spełniające kryteria ujęcia w aktywach (są to wartości niematerialne i prawne - wnip), jak i takie, których w myśl przepisów o rachunkowości w aktywach ująć nie można.

⇒ czytaj dalej ⇐

Wycena rezerwy na świadczenia pracownicze
Witold Florczak
Ustalenie wysokości rezerwy na świadczenia pracownicze wymaga specjalistycznej wiedzy. Zlecając taką usługę aktuariuszowi, jednostka powinna precyzyjnie określić swoje oczekiwania i przekazać informacje niezbędne do prawidłowej wyceny.

Czwarty kwartał to okres przygotowań do zamknięcia roku. Jednym z elementów tych przygotowań jest aktualizacja wysokości wcześniej utworzonych rezerw na zobowiązania. Jedną z takich rezerw, która wymaga aktualizacji, jest rezerwa na świadczenia pracownicze, inne niż wynagrodzenie za pracę.

Ostatnie miesiące przyniosły sporo zmian w przepisach regulujących wycenę i prezentację rezerwy na świadczenia pracownicze. Zaktualizowany został zarówno Krajowy Standard Rachunkowości nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe” (KSR 6), jak i Międzynarodowy Standard Rachunkowości 19 „Świadczenia Pracownicze” (MSR 19).

⇒ czytaj dalej ⇐
Rachunkowość

Wycena inwestycji w nieruchomości
Nasza spółka z o.o. w najbliższym czasie zaliczy do inwestycji w nieruchomości nowo zakupiony biurowiec, w którym lokale przeznaczone będą na wynajem. Rozważamy jego wycenę do bilansu jedną z metod określonych w uor, a więc tak jak środki trwałe lub w cenie rynkowej. Mamy jednak różne wątpliwości związane z wyceną w wartości rynkowej:
1) czy windy w biurowcu będą stanowiły oddzielne środki trwałe, jak to wynika z klasyfikacji środków trwałych, czy element biurowca?
2) czy konieczne jest coroczne ustalanie ceny rynkowej, czy też można raz ustaloną wartość zmniejszać tylko o równowartość odpisów amortyzacyjnych, jeżeli ruchy cen nieruchomości na rynku nie są znaczne?
3) czy wyceny biurowca w cenie rynkowej powinien dokonywać rzeczoznawca, czy też mogą to zrobić pracownicy spółki (w spółce zatrudnieni są fachowcy z dziedziny budownictwa),, choć nie mają uprawnień rzeczoznawcy?
Prosimy o wyjaśnienie tych kwestii.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 17 uor do inwestycji zalicza się aktywa posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych, wynikających z przyrostu ich wartości, uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz są posiadane przez nią w celu osiągnięcia tych korzyści.

⇒ czytaj dalej ⇐
Rachunkowość

Wycena obligacji
Spółka z o.o., prowadząca działalność usługową, uzyskuje niekiedy nadwyżki finansowe, które lokuje w obligacje Skarbu Państwa. Część z tych obligacji utrzymywana jest do momentu wykupu, część, jeśli zaistnieje taka potrzeba, zbywana jest wcześniej, a uzyskane środki wykorzystywane są do finansowania bieżącej działalności.
Obligacje traktujemy jako inwestycje długoterminowe i wyceniamy w wartości godziwej na podstawie notowań na rynku Treasury Bond Spot. Ze względu na zwiększenie przychodów i sumy bilansowej sprawozdania finansowe spółki będą od następnego roku podlegać obligatoryjnemu badaniu. W związku z tym zobowiązani jesteśmy też do stosowania przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. nr 149, poz. 1674 ze zm.), a więc klasyfikacji instrumentów finansowych (obligacji) do odpowiednich kategorii i wiążącego się z tym sposobu ich wyceny.
Czy ze względu na to, że obligacje stanowią instrumenty dłużne, konieczna jest ich kwalifikacja do kategorii aktywów finansowych utrzymywanych do terminu wymagalności, wycenianych w skorygowanej cenie nabycia? Zmiana taka spowodowałaby konieczność modyfikacji oprogramowania i poniesienia znacznych kosztów. Najkorzystniejszym dla nas rozwiązaniem byłoby pozostanie przy obecnych zasadach wyceny.
⇒ czytaj dalej ⇐

Wycena instrumentów finansowych w skorygowanej cenie nabycia. Aspekty praktyczne
Natalia Krzyżanowska
⇒ czytaj dalej ⇐

Logowanie

email:

hasło:

 

 

Logowanie za pomocą emaila

Jeżeli nie pamiętasz hasła albo nie masz konta, to wyślemy na Twój email wiadomość weryfikującą. Po kliknięciu w link z emaila będziesz zalogowany na urządzeniu do chwili wylogowania.

email:

Klikając w poniższy link zgadzasz się na zapisanie podanych w formularzu danych i wykorzystywanie ich zgodnie z polityką przetwarzania danych dostępną w dokumencie ⇒Polityka przetwarzania danych osobowych (RODO)⇐

 

Logowanie do za pomocą emaila

Sprawdzanie danych....