Ustawa o rachunkowości
z dnia 29 września 1994 roku
Rozdział 1. Przepisy ogólne
- Art. 1 [Zakres przedmiotowy ustawy]
- Art. 2 [Zakres podmiotowy ustawy]
- Art. 3 [Wyjaśnienie pojęć stosowanych w ustawie; klasyfikacja leasingu]
- Art. 4 [Obowiązki i prawa jednostek w zakresie rachunkowości; zakres rachunkowości]
- Art. 4a [Odpowiedzialność kierownika jednostki oraz organu nadzorującego za sprawozdania jednostki]
- Art. 5 [Zasada ciągłości i kontynuacji działalności]
- Art. 6 [Zasada memoriału i współmierności]
- Art. 7 [Zasada wyceny z zachowaniem ostrożności; zakaz kompensat]
- Art. 8 [Zasada istotności; dopuszczalne odstępstwa od zasady ciągłości]
Rozdział 2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych
- Art. 9 [Język i waluta]
- Art. 10 [Dokumentacja przyjętych zasad (polityki) rachunkowości; prawo stosowania KSR i MSR]
- Art. 11 [Prowadzenie ksiąg rachunkowych]
- Art. 11a [Obowiązki kierownika w razie prowadzenia ksiąg rachunkowych poza siedzibą jednostki]
- Art. 12 [Otwieranie i zamykanie ksiąg rachunkowych]
- Art. 13 [Składowe ksiąg rachunkowych i ich oznaczanie]
- Art. 14 [Dziennik]
- Art. 15 [Konta księgi głównej]
- Art. 16 [Konta ksiąg pomocniczych]
- Art. 17 [Prowadzenie kont ksiąg pomocniczych]
- Art. 18 [Zestawienie obrotów i sald]
- Art. 19 [Inwentarz]
- Art. 20 [Podstawa zapisów w księgach rachunkowych]
- Art. 21 [Treść dowodu księgowego]
- Art. 22 [Cechy i poprawianie błędów dowodu księgowego]
- Art. 23 [Postać i treść zapisu księgowego]
- Art. 24 [Warunki uznania ksiąg rachunkowych za prawidłowe]
- Art. 25 [Poprawianie błędnego zapisu księgowego]
Rozdział 3. Inwentaryzacja
- Art. 26 [Zakres, metody i częstość inwentaryzacji]
- Art. 27 [Udokumentowanie i rozliczanie inwentaryzacji]
Rozdział 4. Wycena aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego
- Art. 28 [Podstawowe zasady wyceny aktywów i pasywów; definicje podstawowych rodzajów cen]
- Art. 28a [Uproszczenia dla jednostek mikro]
- Art. 28b [Możliwość niestosowania rozporządzenia o instrumentach finansowych przez jednostki małe]
- Art. 29 [Wycena aktywów i pasywów, jeżeli działalność nie jest kontynuowana]
- Art. 30 [Wycena aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych]
- Art. 31 [Wycena środków trwałych]
- Art. 32 [Amortyzacja środków trwałych]
- Art. 33 [Wycena i amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych; wartość firmy]
- Art. 34 [Szczególne zasady wyceny rzeczowych składników majątku obrotowego]
- Art. 34a [Ustalanie przychodów z niezakończonych, długotrwałych umów o usługi]
- Art. 34b [Rozliczanie kosztów wytworzenia]
- Art. 34c [Rozliczanie kosztów wytworzenia niezakończonych, długotrwałych umów o usługi]
- Art. 34d [Możliwość niestosowania szczególnego sposobu rozliczeń przychodów i kosztów niezakończonych, długotrwałych umów o usługi]
- Art. 35 [Szczególne zasady wyceny aktywów finansowych]
- Art. 35a [Szczególne zasady wyceny instrumentów finansowych]
- Art. 35b [Aktualizacja wartości należności]
- Art. 35c [Storno zbędnych odpisów aktualizujących]
- Art. 35d [Rezerwy na zobowiązania]
- Art. 36 [Kapitały (fundusze) własne]
- Art. 36a [Wynik na zagospodarowaniu udziałów (akcji) własnych]
- Art. 37 [Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego]
- Art. 38 [Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe]
- Art. 39 [Rozliczenia międzyokresowe kosztów]
- Art. 40 [Uchylony]
- Art. 41 [Rozliczenia międzyokresowe przychodów]
- Art. 42 [Składowe wyniku finansowego netto innych jednostek niż banki i zakłady ubezpieczeń]
- Art. 43 [Składowe wyniku finansowego netto banku]
- Art. 44 [Składowe wyniku finansowego netto zakładu ubezpieczeń]
Rozdział 4a. Łączenie się spółek
- Art. 44a [Metody łączenia spółek i dzień połączenia]
- Art. 44b [Metoda nabycia]
- Art. 44c [Metoda łączenia udziałów]
- Art. 44d [Stosowanie metody nabycia przy podziale spółek i nabyciu zorganizowanej części jednostki]
Rozdział 5. Sprawozdania finansowe jednostki
- Art. 45 [Forma sprawozdania finansowego; składniki, język i waluta]
- Art. 46 [Bilans]
- Art. 47 [Rachunek zysków i strat]
- Art. 48 [Informacja dodatkowa]
- Art. 48a [Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym]
- Art. 48b [Rachunek przepływów pieniężnych]
- Art. 49 [Sprawozdanie z działalności jednostki]
- Art. 49a [Rzetelność sprawozdania finansowego jednostki mikro stosującej uproszczenia]
- Art. 49b [Oświadczenie na temat informacji niefinansowych]
- Art. 50 [Szczegółowość sprawozdania finansowego]
- Art. 51 [Łączne sprawozdanie finansowe]
- Art. 52 [Termin sporządzenia i podpisywanie sprawozdania finansowego oraz sprawozdania z działalności]
- Art. 53 [Zatwierdzanie sprawozdania finansowego]
- Art. 54 [Zdarzenia po dacie bilansu; błędy w zatwierdzonym sprawozdaniu]
Rozdział 6. Skonsolidowane sprawozdania finansowe grupy kapitałowej
- Art. 55 [Obowiązek sporządzania i zakres skonsolidowanego sprawozdania finansowego]
- Art. 56 [Zwolnienia z konsolidacji]
- Art. 57 [Wyłączenia z konsolidacji]
- Art. 58 [Dodatkowe zwolnienia z konsolidacji]
- Art. 59 [Metody konsolidacji]
- Art. 60 [Metoda konsolidacji pełnej]
- Art. 61 [Metoda proporcjonalna]
- Art. 62 [Uchylony]
- Art. 63 [Metoda praw własności]
- Art. 63a [Odpisanie wartości firmy na skutek trwałej utraty wartości udziałów]
- Art. 63b [Warunki, jakie powinny spełniać objęte konsolidacją sprawozdania finansowe]
- Art. 63c [Termin sporządzenia, forma, podpisywanie i zatwierdzanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego]
- Art. 63d [Skonsolidowane sprawozdania emitentów papierów wartościowych]
Rozdział 6a. Sprawozdanie z płatności na rzecz administracji publicznej
- Art. 63e [Definicje]
- Art. 63f [Jednostki obowiązane do sporządzania sprawozdania z płatności; zakres wykazywanych informacji]
- Art. 63g [Skonsolidowane sprawozdanie z płatności]
- Art. 63h [Jednostki uprawnione do niesporządzania sprawozdania z płatności]
- Art. 63i [Jednostki uprawnione do niestosowania przepisów ustawy w zakresie sporządzania sprawozdania z płatności]
- Art. 63j [Termin sporządzenia i podpisywanie sprawozdania z płatności]
- Art. 63k [Forma sprawozdania z płatności]
Rozdział 7. Badanie, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych
- Art. 64 [Obowiązek badania sprawozdań finansowych]
- Art. 64a [Uchylony]
- Art. 64b [Uchylony]
- Art. 65 [Uchylony]
- Art. 66 [Wybór firmy audytorskiej, umowa o badanie]
- Art. 67 [Uprawnienia biegłego rewidenta]
- Art. 67a [Uchylony]
- Art. 68 [Termin udostępniania rocznego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności oraz sprawozdania z badania]
- Art. 69 [Składanie rocznego sprawozdania finansowego w sądzie rejestrowym]
- Art. 70 [Ogłaszanie rocznego sprawozdania finansowego]
- Art. 70a [Oświadczenie o braku obowiązku sporządzenia i złożenia rocznego sprawozdania finansowego]
Rozdział 8. Ochrona danych
- Art. 71 [Przechowywanie i ochrona danych]
- Art. 72 [Księgi rachunkowe na informatycznych nośnikach danych]
- Art. 73 [Miejsce i sposób przechowywania ksiąg i związanych z nimi dokumentów]
- Art. 74 [Okresy przechowywania danych]
- Art. 75 [Udostępnianie danych]
- Art. 76 [Przechowywanie danych jednostek niekontynuujących działalności]
Rozdział 8a. Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych
- Art. 76a [Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych]
- Art. 76b [Uchylony]
- Art. 76c [Uchylony]
- Art. 76d [Uchylony]
- Art. 76e [Uchylony]
- Art. 76f [Uchylony]
- Art. 76g [Uchylony]
- Art. 76h [Ubezpieczenie OC przedsiębiorców prowadzących księgi rachunkowe]
- Art. 76i [Uchylony]
Rozdział 9. Odpowiedzialność karna
- Art. 77 [Odpowiedzialność za naruszenie obowiązków w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdań finansowych]
- Art. 78 [Odpowiedzialność biegłego rewidenta za opinię]
- Art. 79 [Odpowiedzialność za naruszenie innych przepisów ustawy]
Rozdział 10. Przepisy szczególne i przejściowe
- Art. 80 [Ograniczenie zakresu stosowania niektórych przepisów ustawy]
- Art. 80a [Uchylony]
- Art. 81 [Delegacje do wydania przepisów wykonawczych]
- Art. 82 [Uprawnienia Ministra Finansów]
- Art. 83 [Wzorcowe plany kont]
Rozdział 11. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy końcowe
Załączniki
Nowe konsultacje
Rachunkowość
Nowe schemy e-sprawozdań finansowych – którą wybrać
Na stronie internetowej BIP Ministerstwa Finansów dostępne są następujące schemy rocznych sprawozdań finansowych (rsf):
• Jednostka Inna,
• Jednostka Mikro,
• Jednostka Mała,
• Jednostka Op (organizacja pozarządowa),
• ASI (alternatywna spółka inwestycyjna, o której mowa w art. 45 ust. 3b i 3c uor),
• Skonsolidowana Jednostka Inna.
Czym powinna się kierować jednostka sporządzająca rsf zgodnie z uor, wybierając jedną z tych schem?
• Jednostka Inna,
• Jednostka Mikro,
• Jednostka Mała,
• Jednostka Op (organizacja pozarządowa),
• ASI (alternatywna spółka inwestycyjna, o której mowa w art. 45 ust. 3b i 3c uor),
• Skonsolidowana Jednostka Inna.
Czym powinna się kierować jednostka sporządzająca rsf zgodnie z uor, wybierając jedną z tych schem?
Rachunkowość
Doprowadzenie stanu aktywów stwierdzonego drogą inwentaryzacji do stanu na dzień bilansowy
Na czym powinno polegać dopisanie lub odpisanie – od stanu stwierdzonego drogą spisu z natury bądź potwierdzenia salda – przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia salda a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych?
Mowa o tym w art. 26 ust. 3 pkt 1 uor.
Mowa o tym w art. 26 ust. 3 pkt 1 uor.
Rachunkowość
Uproszczenia księgowe dla małych jednostek
Które jednostki małe mogą korzystać z uproszczeń polegających na:
• rezygnacji z zachowania zasady ostrożności przy wycenie aktywów i pasywów oraz odstąpieniu od dokonywania odpisów aktualizujących – art. 7 ust. 2b uor,
• możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych według zasad określonych w przepisach podatkowych – art. 32 ust. 7 uor,
• nietworzeniu biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dotyczących przyszłych świadczeń na rzecz pracowników – art. 39 ust. 6 uor?
• możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych według zasad określonych w przepisach podatkowych – art. 32 ust. 7 uor,
• nietworzeniu biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dotyczących przyszłych świadczeń na rzecz pracowników – art. 39 ust. 6 uor?
Rachunkowość
Ewidencja opłaty wstępnej od umów leasingu operacyjnego
Nasza jednostka – jako mała – stosuje w rachunkowości uproszczenie polegające na kwalifikacji umów leasingu według zasad podatkowych. Oznacza to, że gdy zgodnie z art. 3 ust. 4 uor jest to leasing finansowy, wówczas, kierując się przepisami podatkowymi, uznajemy umowę za leasing operacyjny. Mamy wątpliwość, jak ująć w księgach rachunkowych opłatę wstępną – jako kwotę do rozliczenia w czasie czy koszty okresu?
Czy w takim przypadku kierować się przepisami (i interpretacjami) podatkowymi, czy też przepisami o rachunkowości?
Czy w takim przypadku kierować się przepisami (i interpretacjami) podatkowymi, czy też przepisami o rachunkowości?
Rachunkowość
Wymiana wadliwej maszyny objętej gwarancją
Kupiliśmy maszynę, w której po 8 mies. eksploatacji ujawniły się wady fabryczne. Producent w ramach gwarancji wymienił wadliwą maszynę na nową (tego samego rodzaju), wolną od wad.
Czy powinniśmy uznać ją za identyczną z poprzednią (numer inwentarzowy, amortyzacja), czy też za nowy środek trwały? Jak zaksięgować wymianę wadliwej maszyny na nową? Jak ująć w księgach rachunkowych obciążające użytkownika koszty demontażu maszyny wadliwej i montażu nowej?
Czy powinniśmy uznać ją za identyczną z poprzednią (numer inwentarzowy, amortyzacja), czy też za nowy środek trwały? Jak zaksięgować wymianę wadliwej maszyny na nową? Jak ująć w księgach rachunkowych obciążające użytkownika koszty demontażu maszyny wadliwej i montażu nowej?
Rachunkowość
Ewidencja darowanego małowartościowego środka trwałego
Jesteśmy stowarzyszeniem. Zgodnie z przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości nabyte przez nas środki trwałe oraz wnip, których cena jednostkowa nie przekracza 10 tys. zł, są ujmowane w ewidencji środków trwałych, ale ich wartość początkowa jest w momencie oddania do użytkowania jednorazowo odpisywana w koszty działalności (Wn konto „Amortyzacja”).
W tym miesiącu otrzymaliśmy – na podstawie umowy darowizny – środki trwałe (10 szt.), których wartość jednostkowa wynosi 8 tys. zł, czyli nie przekracza określonej przez nas w zasadach (polityce) rachunkowości kwoty 10 tys. zł.
Czy darowane przedmioty powinniśmy zaliczyć do środków trwałych, a jeśli tak, to w korespondencji z jakim kontem? A może ich ujęcie w księgach jest zbędne, gdyż w każdym przypadku przychód z tytułu darowizny będzie równy kosztom, wobec odpisania jej wartości?
W tym miesiącu otrzymaliśmy – na podstawie umowy darowizny – środki trwałe (10 szt.), których wartość jednostkowa wynosi 8 tys. zł, czyli nie przekracza określonej przez nas w zasadach (polityce) rachunkowości kwoty 10 tys. zł.
Czy darowane przedmioty powinniśmy zaliczyć do środków trwałych, a jeśli tak, to w korespondencji z jakim kontem? A może ich ujęcie w księgach jest zbędne, gdyż w każdym przypadku przychód z tytułu darowizny będzie równy kosztom, wobec odpisania jej wartości?
Rachunkowość
Odroczony podatek dochodowy – czy można go ustalić tylko od wybranych różnic
Jesteśmy spółką z o.o. spełniającą określone w uor kryteria wielkościowe dla jednostki małej. Korzystamy z uproszczenia dotyczącego odroczonego podatku dochodowego i nie ustalamy aktywów ani rezerw z tego tytułu. Okazało się jednak, że wykorzystanie wynikającej z updop możliwości jednorazowego odpisania ceny nabycia:
• składników majątku o cechach środków trwałych lub wnip, nieprzekraczającej 10 tys. zł,
• fabrycznie nowych maszyn i urządzeń do łącznej kwoty 100 tys. zł rocznie,
wpływa ujemnie na wysokość zysku i dywidendy oraz wskaźniki rentowności warunkujące uzyskanie kredytu.
Aby skorzystać ze stwarzanej przez updop możliwości, a zarazem złagodzić skutki, jakie jednorazowe odpisy wywierają na wynik finansowy, chcielibyśmy częściowo stosować podatek odroczony. Dotyczyłby on tylko amortyzacji. Od pozostałych tytułów różnic przejściowych, których wielkości są zresztą nieistotne (np. rezerw na koszty, różnic kursowych, odsetek), nie ustalalibyśmy aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku.
Czy rozwiązanie takie byłoby zgodne z uor?
• składników majątku o cechach środków trwałych lub wnip, nieprzekraczającej 10 tys. zł,
• fabrycznie nowych maszyn i urządzeń do łącznej kwoty 100 tys. zł rocznie,
wpływa ujemnie na wysokość zysku i dywidendy oraz wskaźniki rentowności warunkujące uzyskanie kredytu.
Aby skorzystać ze stwarzanej przez updop możliwości, a zarazem złagodzić skutki, jakie jednorazowe odpisy wywierają na wynik finansowy, chcielibyśmy częściowo stosować podatek odroczony. Dotyczyłby on tylko amortyzacji. Od pozostałych tytułów różnic przejściowych, których wielkości są zresztą nieistotne (np. rezerw na koszty, różnic kursowych, odsetek), nie ustalalibyśmy aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku.
Czy rozwiązanie takie byłoby zgodne z uor?
Rachunkowość
Koszty nadzoru i inne koszty ponoszone w okresie gwarancyjnym – czy zwiększają wartość początkową środka trwałego
Jesteśmy jednostką budżetową. Prosimy o wyjaśnienie, czy ponoszone w okresie gwarancyjnym koszty nadzoru i inne, np. analizy środowiskowej oraz związane z ochroną środowiska, zwiększają wartość już przyjętego do użytkowania środka trwałego.
Rachunkowość
Elektroniczne uzgodnienie sald aktywów i pasywów
Jaką postać powinno przybrać i jak powinno przebiegać elektroniczne uzgodnienie sald? Czy wymagany jest elektroniczny podpis?
Rachunkowość
Sprawdzenie dowodu księgowego (wyciągu bankowego) przez głównego księgowego
Kto (czy główny księgowy) sprawdza w gminnej jednostce budżetowej dowody księgowe mające postać wyciągów bankowych?
Rachunkowość
Ewidencja kosztów tłumaczeń i notarialnych poświadczeń podpisów
Jesteśmy jednostką budżetową. Jak ująć w ewidencji księgowej koszty wykonania tłumaczenia przez tłumacza przysięgłego na potrzeby postępowania prokuratorskiego oraz notarialnych poświadczeń podpisów pism do ubezpieczycieli o wypłatę kwot gwarancyjnych? Tłumaczenie i poświadczenie podpisów dotyczy zadania, dla którego otwarty jest tytuł inwestycyjny.
Rachunkowość
Zaprzestanie ustalania odroczonego podatku dochodowego
Nasza spółka z o.o. była dotychczas zaliczana do dużych jednostek, tworzyliśmy m.in. rezerwę i ustalaliśmy aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Po podwyższeniu progów kwalifikujemy się do jednostek małych i chcielibyśmy (od 1.01.2019 r.) skorzystać z przewidzianego w uor uproszczenia, polegającego na nieustalaniu odroczonego podatku dochodowego. W naszych księgach rachunkowych (i sprawozdaniu finansowym za poprzedni rok) figurują jeszcze aktywa i rezerwy z tego tytułu.
Czy możemy je wyksięgować w całości, a jeżeli tak, to w jaki sposób?
Czy możemy je wyksięgować w całości, a jeżeli tak, to w jaki sposób?
Rachunkowość
Stosowanie w rachunkowości podatkowych zasad amortyzacji
Jesteśmy spółką komandytową osób fizycznych, która spełnia kryteria jednostki małej. Chcemy zastosować przewidziane w art. 32 ust. 7 uor uproszczenie, polegające na ustaleniu amortyzacji według zasad określonych w przepisach podatkowych.
Jak postąpić w przypadku posiadanego przez nas prawa wieczystego użytkowania gruntów? Zgodnie z uor jest ono amortyzowane, natomiast w myśl przepisów podatkowych nie podlega amortyzacji. Czy stosując art. 32 ust. 7 uor, powinniśmy zaprzestać jego amortyzowania?
Jak postąpić w przypadku posiadanego przez nas prawa wieczystego użytkowania gruntów? Zgodnie z uor jest ono amortyzowane, natomiast w myśl przepisów podatkowych nie podlega amortyzacji. Czy stosując art. 32 ust. 7 uor, powinniśmy zaprzestać jego amortyzowania?
Rachunkowość
Jak liczyć wskaźnik rentowności sprzedaży
Mam wątpliwość, jak obliczyć jeden ze wskaźników finansowych stosowanych przez Komisję ds. Analizy Finansowej Rady Naukowej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce w corocznie zamieszczanych na łamach „Rachunkowości” wykazach sektorowych wskaźników finansowych.
Chodzi o wskaźnik rentowności sprzedaży. Komisja definiuje rentowność sprzedaży jako wynik ze sprzedaży × 100/przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów.
Jak dokładnie rozumieć termin „wynik ze sprzedaży”? Czy chodzi o pozycję „Zysk (strata) ze sprzedaży” z (poz. F) rachunku zysków i strat, czy też o inną wielkość?
Chodzi o wskaźnik rentowności sprzedaży. Komisja definiuje rentowność sprzedaży jako wynik ze sprzedaży × 100/przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów.
Jak dokładnie rozumieć termin „wynik ze sprzedaży”? Czy chodzi o pozycję „Zysk (strata) ze sprzedaży” z (poz. F) rachunku zysków i strat, czy też o inną wielkość?
Rachunkowość
Sprawdzanie dowodów księgowych
Jednostka budżetowa otrzymała jednocześnie pierwotny dowód księgowy z błędną kwotą i jego korektę.
Czy oba dowody księgowe powinna sprawdzić pod względem merytorycznym, formalno-rachunkowym, zatwierdzić do wypłaty i ująć w księgach rachunkowych – wiedząc, że pierwotny dowód jest błędny? Czy też wystarczy wykonać te czynności tylko w odniesieniu do korekty dowodu księgowego?
Czy oba dowody księgowe powinna sprawdzić pod względem merytorycznym, formalno-rachunkowym, zatwierdzić do wypłaty i ująć w księgach rachunkowych – wiedząc, że pierwotny dowód jest błędny? Czy też wystarczy wykonać te czynności tylko w odniesieniu do korekty dowodu księgowego?
Rachunkowość
Zasada istotności w jednostkach budżetowych
Czy państwowa jednostka budżetowa może w dokumentacji zasad (polityki) rachunkowości ustalić jeden wskaźnik istotności, czy też określić odrębne wskaźniki dla poszczególnych obszarów? Czy np. dla wyceny rzeczowych aktywów obrotowych w cenach zakupu, a nie nabycia, bądź niestosowania rozliczeń międzyokresowych powinna być ustalona istotność cząstkowa, która składa się na ogólny wskaźnik istotności?