Rozliczanie VAT przez spółdzielnie mieszkaniowe – wybrane zagadnienia

Specyfika działalności spółdzielni mieszkaniowych (dalej spółdzielnie) powoduje, że pojawia się wiele wątp­liwości związanych z rozliczaniem przez nie VAT. Dotyczą one korzystania ze zwolnień, ustalania podstawy opodatkowania i właś­ciwych stawek tego podatku. Niektóre problemy są wspólne dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, a także dla spółdzielni i innych podmiotów zajmujących się wynajmem oraz obrotem nieruchomościami.

1. Zwolnienie „podmiotowe” z VAT z uwagi na wielkość sprzedaży

Jako osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, spółdzielnie są w większości czynnymi podatnikami VAT, co oznacza, że składają zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, sporządzają deklaracje i ewidencje VAT, korzystają z prawa do odliczenia VAT naliczonego i odprowadzają do US należny podatek.

Niektóre małe spółdzielnie nie zarejestrowały się jednak jako czynni podatnicy i korzystają z tzw. zwolnienia podmiotowego z uwagi na wielkość sprzedaży nieprzekraczającą 200 tys. zł rocznie. Niestety, w wielu przypadkach organy podatkowe kwestionują prawidłowość stosowania przez nie tego zwolnienia.

Spór dotyczy sposobu ustalenia wysokości obrotu, a konkretnie tego, czy opłaty pobierane od lokatorów wlicza się do wartości sprzedaży w celu ustalenia, czy nie przekracza ona wyznaczonego limitu.