Przekazanie do US pliku JPK zamiast papierowego wydruku ksiąg
- MF – Minister Finansów
- US – urząd skarbowy
- Op – Ordynacja podatkowa
- Kks – Kodeks karny skarbowy
- JPK – Jednolity Plik Kontrolny
- UCS – Urząd Celno-Skarbowy
Tak. Organ podatkowy nie może zabronić przekazania ksiąg podatkowych w formie elektronicznej, o ile dane te zostaną przesłane elektronicznie lub przekazane na nośniku w sposób określony przepisami prawa.
Zgodnie z art. 193a § 1 Op w przypadku prowadzenia ksiąg podatkowych przy użyciu programów komputerowych organ podatkowy może żądać przekazania całości lub części tych ksiąg oraz dowodów księgowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w § 2 (czyli JPK), wskazując rodzaj ksiąg podatkowych oraz okres, którego dotyczą.
Przepis ten stanowi o uprawnieniu organu podatkowego do żądania przekazania ksiąg podatkowych w postaci elektronicznej, nie zaś o żądaniu przekazania ksiąg podatkowych w postaci papierowej.
Co prawda na mocy art. 159 § 1 pkt 4a Op w wezwaniu należy wskazać, czy dokumenty (w tym księgi podatkowe) mogą być przedłożone w formie elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych, a więc teoretycznie organ podatkowy może zastrzec, że księgi mają być przedłożone w formie papierowej. Jednak zastrzeżenie tej formy byłoby racjonalne tylko przy innego rodzaju dowodach niż księgi prowadzone przy użyciu programów komputerowych.
W uzasadnieniu do noweli Op wprowadzającej możliwość żądania przez organ podatkowy przekazania ksiąg podatkowych w formie elektronicznej (Sejm RP VII kadencji, druk nr 3462) wskazano, że celem proponowanych zmian jest zmniejszenie kosztów wypełniania obowiązków podatkowych przez podatników, kontrahentów podatnika, zmniejszenie kosztów funkcjonowania administracji podatkowej, poprawa wyników kontroli. Korzyści z proponowanej zmiany to dostęp do danych w formacie łatwym do analizy, ułatwienie dla wewnętrznych i zewnętrznych audytorów, brak wydruków papierowych, szybsza kontrola, znaczny stopień automatyzacji.
Z uwagi na to, niczym nieuzasadnione żądanie przedłożenia ksiąg podatkowych w formie papierowej stanowi co najmniej naruszenie zasady ogólnej postępowania podatkowego, wyrażonej w art. 121 § 1 Op – prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych.
Jeśli więc kontrolowany prowadzi księgi podatkowe komputerowo, kontrolujący nie może zabronić mu wypełnienia obowiązku udostępnienia tych ksiąg w postaci elektronicznej.
Jakie mogą być negatywne skutki przekazania ksiąg podatkowych w postaci elektronicznej mimo żądania dostarczenia ich papierowego wydruku? Moim zdaniem żadne.
Karę porządkową, zgodnie z art. 262 § 1 pkt 2a Op, organ podatkowy może nałożyć jedynie w przypadku bezzasadnej odmowy okazania lub nieprzedstawienia w wyznaczonym terminie ksiąg podatkowych. Nie ma podstawy prawnej dla ukarania podatnika za przekazanie ksiąg podatkowych w innej formie, niż życzy sobie tego organ podatkowy.
Karę grzywny, na podstawie art. 83 § 1 Kks, nakłada się na osobę, która nie okazuje księgi wbrew żądaniu osoby prowadzącej czynności sprawdzające, kontrolę podatkową, kontrolę celno-skarbową lub czynności audytowe. Kary takiej nie można zatem nałożyć na osobę, która nie okazuje księgi wbrew żądaniu osoby prowadzącej postępowanie podatkowe. Jednak nawet gdyby karę grzywny można było nałożyć, to przesłanką do jej nałożenia jest nieokazanie ksiąg, a nie przekazanie ich w innej formie, niż życzy sobie tego organ podatkowy.
Natomiast bardzo ważne jest, aby księgi podatkowe zostały przekazane organowi podatkowemu w sposób określony w rozporządzeniu MF z 24.06.2016 w sprawie sposobu przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej ksiąg podatkowych oraz wymagań technicznych dla informatycznych nośników danych, na których te księgi mogą być zapisane i przekazywane (DzU z 2016 poz. 932).
Każdy US i UCS w Polsce wyposażony jest w narzędzia pozwalające odczytać księgi przesłane w ten sposób. Podatnika lub biura rachunkowego nie może więc spotkać zarzut przekazania ksiąg podatkowych w postaci niemożliwej do odczytu przez organ podatkowy.