Podatkowa księga przychodów i rozchodów – zmiana rozporządzenia

Zostały wprowadzone rozporządzeniem MF z 12.09.2018 (DzU poz. 1779). Ta pierwsza zmiana wiąże się z uchyleniem od 1.01.2018 przepisów updof przewidujących obowiązek zawiadamiania US o zaprowadzeniu pkpir po raz pierwszy przez podatnika rozpoczynającego działalność bądź zmieniającego formę opodatkowania, czy przechodzącego na pkpir z ksiąg rachunkowych (w ciągu 20 dni od założenia księgi) oraz o powierzeniu prowadzenia księgi biuru rachunkowemu (w ciągu 7 dni od zawarcia umowy z biurem). Uchylone regulacje updof były powtórzone w § 8 ust. 1 pkt 1 oraz § 10 ust. 2 i 3 rozporządzenia i jako że wskazane w nich obowiązki przestały istnieć, prawodawca konsekwentnie postanowił je usunąć. Analogicznie usunięto też obowiązek zawiadamiania US o zaprowadzeniu uproszczonej pkpir przez rolnika rozpoczynającego działalność gospodarczą lub zmieniającego formę opodatkowania/prowadzenia księgowości – z ksiąg rachunkowych na pkpir (§ 33 rozporządzenia).

Motywem drugiej zmiany – likwidacji obowiązku zawiadamiania US z 7-dniowym wyprzedzeniem o zamiarze sporządzenia spisu z natury w innym terminie niż na 1 stycznia, 31 grudnia bądź dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej – były wątpliwości, czy podatnik sporządzający remanent na 31 grudnia (wprawdzie na koniec miesiąca, ale bez zawiadamiania US) powinien uwzględnić go przy obliczaniu zaliczki na PIT.

Paragraf 28 ust. 4 rozporządzenia w zestawieniu z treścią art. 44 ust. 2 updof mogły skłaniać do wniosku, że nie. Postanowiono więc uchylić ustanowiony w rozporządzeniu obowiązek informacyjny, by uniknąć sporów, czy wpływa on na sposób obliczenia zaliczki przez podatnika sporządzającego spis z natury.

Inną merytoryczną zmianą jest poszerzenie katalogu przesłanek uznania księgi za rzetelną poprzez uwzględnienie procedury kontroli celno-skarbowej, w związku z którą kontrolowanemu przysługuje prawo złożenia skutecznej korekty deklaracji w terminie 14 dni od wszczęcia tej kontroli. Skorygowana w tym trybie księga będzie uznawana za rzetelną.

Poza tym zaproponowano kilka zmian porządkujących. Z rozporządzenia zniknęły m.in. przepisy odnoszące się do podatników udzielających pożyczek pod zastaw, gdyż taka działalność może być prowadzona wyłącznie przez instytucje pożyczkowe, które z uwagi na formę prawną (spółka z o.o. lub akcyjna) nie prowadzą pkpir.

W objaśnieniach do wzoru księgi w pkt 17 dodano wskazówkę, w myśl której przedsiębiorcy żeglugowi oraz okrętowi wykonujący także inną działalność gospodarczą i prowadzący pkpir wykazują przychody i koszty działalności objętej podatkiem tonażowym albo zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji wyłącznie w kolumnie 17 (Uwagi). W ten sposób realizują obowiązek wyodrębnienia w prowadzonej księdze przychodów (i związanych z nimi kosztów) na poszczególne rodzaje działalności podlegającej opodatkowaniu odpowiednio podatkiem tonażowym albo zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji i podatkiem dochodowym (o którym mowa w art. 24a ust. 1a updof).

Wzór księgi pozostał bez zmian.

Nowe przepisy stosuje się do dochodów (strat) uzyskanych (poniesionych) od 1.01.2018.