Ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstw w ujęciu sektorowym

Te i inne nowości wprowadza ustawa z 27.11.2020 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2419), nazywana potocznie SLIM VAT.

Z art. 106j ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT wynika, że stwierdzenie pomyłki w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury skutkuje obowiązkiem wystawienia faktury korygującej. Na podstawie tego przepisu fakturę korygującą wystawia się m.in., jeżeli na fakturze pierwotnej został błędnie wskazany nabywca.

Taki sposób postępowania wynika z § 11a rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988). Przepis ten obowiązuje od 1.10.2020 i początkowo przewidywał, że paragony z NIP nabywcy nie będą ujmowane w ewidencji VAT (i nowym pliku JPK_VAT) do 31.12.2020. Termin ten został wydłużony do 30.06.2021 mocą rozporządzenia MFFiPR z 17.12.2020 (DzU poz. 2326), które weszło w życie 31.12.2020.

Reguły dokumentowania wywozu towarów i ich dostarczenia do nabywcy na terytorium innego Państwa UE w ramach WDT regulują art. 42 ust. 3–5 i 11 ustawy o VAT, a od 1.01.2020 także przepisy rozporządzenia wykonawczego (282/2011) do dyrektywy. W „Objaśnieniach podatkowych z 17.12.2020 w sprawie dokumentowania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów dla celów podatku od towarów i usług” MF wskazał, jak interpretować ww. unormowania.

Potwierdza to komunikat Polskiej Izby Biegłych Rewidentów z 28.12.2020, zamieszczony na jej stronie internetowej, w którym powołano się na wyjaśnienia KIS. PIBR zwróciła się do KIS w związku z wątpliwościami firm audytorskich co do stosowania oznaczenia GTU 12 do usług audytorskich w zakresie badania sprawozdań finansowych.

Opodatkowana VAT jest odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 tej ustawy). Świadczeniem usług jest natomiast każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji (art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).

Przez podlegającą VAT dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa (w tym m.in. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika), jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT).

Nie. Wszystkie czynności, które rozważa spółka, będą czynnościami odrębnymi od umowy leasingu, na podstawie której spółka użytkuje samochód osobowy, niezwiązanymi z tą umową. W momencie zakończenia umowy leasingu (a także rozwiązania tej umowy przed jej zakończeniem) nie ma konieczności korygowania kwot podatku naliczonego odliczonego od opłat leasingowych za okresy rozliczeniowe, w których samochód służył działalności gospodarczej spółki. Żaden przepis ustawy o VAT nie nakłada takiego obowiązku.

Od 1.10.2020 istnieje obowiązek wykazywania w ewidencji VAT i nowym pliku JPK_VAT oznaczeń niektórych dowodów sprzedaży i zakupu. Należą do nich dowody wewnętrzne (dla których właściwe jest oznaczenie WEW) – zob. § 10 ust. 5 pkt 2 oraz § 11 ust. 8 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988).

Od 1.10.2020 istnieje obowiązek wykazywania w ewidencji VAT oznaczeń liczbowych od 01 do 13 dotyczących niektórych towarów i usług (zob. § 10 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988). Analogiczne oznaczenia powinny być wykazywane w nowym pliku JPK_VAT poprzez zaznaczanie wartości „1” w polach GTU_01–GTU_13.

Podatnicy stosujący procedurę opodatkowania marży do dostaw towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków w części ewidencyjnej nowego pliku JPK_VAT wykazują, co do zasady:

• w polach dotyczących właściwej stawki VAT – podstawę opodatkowania (tj. kwotę marży pomniejszoną o podatek należny) i jednostkową kwotę podatku na podstawie faktycznego dokumentu sprzedaży, ze wskazaniem stosowanej procedury (poprzez wpisanie wartości „1” w polu MR_UZ), z podaniem danych kontrahenta oraz daty i numeru dokumentu sprzedaży,
• w polu „SprzedazVAT_Marza” – łączne kwoty brutto.

Wzrost limitów wynika w tym wypadku ze zwyżki średniego kursu euro, ale już w przypadku podatników ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest efektem podniesienia ustawowych progów uprawniających do rozliczania się w tej formie i do kwartalnych wpłat podatku.

Nadal więc nie będzie można żądać wystawienia do takich paragonów pełnych faktur czy faktur zbiorczych. W zamian podjęto prace legislacyjne zmierzające do tego, aby w pierwszym półroczu 2021 także nie było konieczności odrębnego wykazywania takich faktur (w postaci paragonów z NIP nabywcy do 450 zł/100 euro) w nowym pliku JPK_VAT. W okresie od 1.10.2020 do 31.12.2020 taki sposób postępowania wynika z § 11a rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988 ze zm.). Ministerstwo Finansów w komunikacie (z 23.11.2020) zapowiedziało, że termin ten ma być wydłużony do 30.06.2021.

Na podstawie danych za 2019 polska gospodarka spełniła warunki (określone w art. 146aa ustawy o VAT), pozwalające na powrót niższych stawek VAT od 1.01.2021. Jednak Ministerstwo Finansów argumentowało, że z powodu pandemii COVID-19 warunki nie zostały trwale spełnione. Stąd ustawą z 7.10.2020 o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19 (DzU poz. 1747) zmieniono ww. przepis w ten sposób, że wyższe stawki zostały utrzymane. Powrót do stawek VAT w wysokości 22 i 7% nastąpi w roku następującym po roku, w którym łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

Tak wynika z wyroku TSUE z 15.10.2020 (C-335/19). Art. 89a ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy o VAT ogranicza prawo do skorzystania przez wierzyciela z ulgi na złe długi w VAT (polegającej na obniżeniu VAT należnego), stawiając warunki, by:

Ustawa o VAT nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego w cenie zakupów poczynionych przed rejestracją dla celów VAT. Ważne, żeby kupione towary i usługi były wykorzystywane do bieżących lub przyszłych czynności opodatkowanych. To podstawowy warunek odliczenia (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT) i zakładamy, że jest on spełniony, czyli apartamenty są lub będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.