Nowe zasady poboru podatku dochodowego u źródła

Zmiany zostały wprowadzone dwiema ustawami nowelizującymi z 23.10.2018 r.:

• o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw,
• o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw.

Z przepisów przejściowych tej pierwszej (zmieniającej regulacje dotyczące certyfikatów rezydencji) wynika, że stosuje się ją do dochodów/przychodów uzyskanych od 1.01.2019 r.

W regulacjach przejściowych drugiej ustawy zapisano natomiast, że przepisy dotyczące poboru podatku u źródła w brzmieniu nią nadanym stosuje się do wypłat (świadczeń) pieniędzy, wartości pieniężnych oraz należności, dokonywanych, stawianych do dyspozycji lub wypłacanych po 31.12.2018 r.

Przy tym stosowanie części przepisów wprowadzonych tą nowelizacją zostało czasowo bądź bezterminowo wyłączone na podstawie dwóch rozporządzeń wykonawczych MF z 31.12.2018 r.:

• w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 26 ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
• w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 41 ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wyłączenie dotyczy regulacji zobowiązujących płatników do obowiązkowego poboru podatku u źródła, z pominięciem zwolnień i postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (upo), po przekroczeniu progu 2 mln zł wypłat na rzecz jednego podatnika.

Zmiana metody poboru CIT i PIT u źródła

Od 1.01.2019 r. wprowadzono zasadę, że tylko przy wypłatach należności na rzecz tego samego zagranicznego kontrahenta (podatnika CIT bądź PIT), nieprzekraczających w roku podatkowym (obowiązującym u płatnika) w sumie 2 mln zł płatnik (będący osobą prawną, jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej lub przedsiębiorcą-osobą fizyczną) może zastosować zwolnienie przewidziane w ustawie, ew. niższą niż ustawowa stawkę podatku, lub nie pobrać podatku na podstawie upo.

Od nadwyżki ponad tę kwotę podatek jest obligatoryjnie pobierany wg stawki wynikającej z updop czy updof, chyba że zachodzą wyjątkowe okoliczności pozwalające na zastosowanie zwolnienia bądź preferencyjnego opodatkowania/niepobrania podatku zgodnie z upo. Zagraniczny kontrahent może wystąpić o zwrot podatku pobranego w Polsce, jeśli spełnia warunki zwolnienia bądź preferencyjnego opodatkowania/niepobrania podatku na podstawie upo. Taki wniosek może też złożyć płatnik – jeśli wpłacił daninę z własnych środków i poniósł jej ciężar ekonomiczny.

Powyższa zasada ma również zastosowanie do należności objętych podatkiem u źródła, wypłacanych na rzecz podatników krajowych. Przykładowo gdy spółka kapitałowa z siedzibą w Polsce wypłaca dywidendę na rzecz spółki matki, która także jest rezydentem krajowym, i wartość tej dywidendy (oraz innych wypłat między tymi podmiotami, objętych podatkiem u źródła) przekroczy 2 mln zł, pobór zryczałtowanego podatku jest – co do zasady – obowiązkowy. Zastosowanie mają wówczas te same zasady (opisane dalej), które dotyczą wypłat powyżej 2 mln zł na rzecz nierezydentów.

Wypłaty do 2 mln zł

Od 1.01.2019 r. polskie podmioty dokonujące wypłat należności mogących podlegać opodatkowaniu u źródła w Polsce[8], do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym (obowiązującym u płatnika) łącznie kwoty 2 mln zł na rzecz tego samego podatnika, pobierają podatek u źródła (CIT bądź PIT) wg obowiązującej stawki, ale z uwzględnieniem zapisów upo oraz zwolnień wynikających z przepisów ustawy podatkowej (w odniesieniu do podatników CIT – przewidzianych w art. 21 ust. 3 i art. 22 ust. 4 updop).

Warunkiem niepobrania podatku lub zastosowania jego obniżonej stawki w przypadku zagranicznego podatnika jest udokumentowanie jego siedziby (miejsca zamieszkania) dla celów podatkowych uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Powyższa zasada nie różni się od tej, która obowiązywała do 31.12.2018 r. Dotychczas płatnicy również stosowali zwolnienia ustawowe oraz preferencje wynikające z upo (przewidujących niższą niż updop czy updof stawkę podatku bądź brak obowiązku jego poboru), pod warunkiem otrzymania certyfikatu rezydencji podatkowej zagranicznego kontrahenta. Jednak od 2019 r. jest ona stosowana jedynie do momentu, w którym zostanie przekroczony próg wypłat na rzecz jednego zagranicznego kontrahenta – w wysokości 2 mln zł.

Przy obliczeniu ww. limitu należy brać pod uwagę jedynie należności podlegające opodatkowaniu u źródła, a nie wszystkie kwoty wypłacone na rzecz danego podmiotu.