Nowe zasady opłacania składek ZUS od 1.01.2018 r.

Innym rodzajem pomocy jest umorzenie składek, ale nie wszyscy spełniają warunki do tej ulgi.

Ustawa z 31.03.2020 o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 568) uprawnia płatników składek, którzy z powodu rozprzestrzeniania się koronawirusa mają problem z uregulowaniem składek, do ubiegania się o ich odroczenie albo rozłożenie na raty na korzystnych zasadach. ZUS nie będzie bowiem naliczał przy umowach o te ulgi opłaty prolongacyjnej. To opłata doliczana zamiast odsetek w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania z ZUS umowy o odroczenie lub układu ratalnego.

Tak wynika z zarządzenia Prezesa ZUS z 17.03.2020. Na jego podstawie odroczeniem terminu płatności mogą być objęte składki za okres od lutego do kwietnia 2020. Nie ma znaczenia, że termin na uregulowanie składek za luty 2020 już minął (odpowiednio 10. lub 16. marca), a odroczenie może co do zasady dotyczyć tylko składek bieżących bądź przyszłych, których termin płatności jeszcze nie upłynął. W obecnej, wyjątkowej sytuacji ZUS pominie ten warunek.

Odpowiedź na pytanie zależy od tego, czy w ramach działalności menedżer osiąga wyłącznie przychód z tytułu świadczenia usług zarządzania, czy również inne przychody.

Dla menedżera, który ma wpis do ewidencji działalności gospodarczej w zakresie zarządzania i jednocześnie zawarł kontrakt menedżerski na zarządzanie, przychód uzyskiwany z tej umowy jest traktowany jak przychód z działalności wykonywanej osobiście, odrębny od przychodów z działalności gospodarczej. Tym samym umowa o zarządzanie jest traktowana jak odrębny tytuł do ubezpieczeń społecznych, a nie jak umowa wykonywana w ramach działalności pozarolniczej.

Wprowadzają je dwie nowelizacje rozporządzenia MPRiPS w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych oraz innych dokumentów:

Dla zobowiązanych do deklarowania kwoty nie niższej niż 60% przeciętnego wynagrodzenia minimalna podstawa wymiaru wynosi obecnie 3136,20 zł (dotychczas 2859 zł). Dla korzystających z preferencyjnej podstawy wymiaru (przez 24 mies. od rozpoczęcia działalności lub od wyczerpania okresu zwolnienia z obowiązku opłacania składek w ramach tzw. ulgi na start) minimalna podstawa (wynosząca 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę) to 780 zł (dotychczas 675 zł). Wzrost podstawy przekłada się na wzrost składek społecznych (odpowiednio o prawie 88 zł – przy składkach „zwykłych” i ponad 33 zł – przy preferencyjnych).

Za styczeń 2020 prowadzący działalność na mniejszą skalę mogą opłacić składki od ustalonej indywidualnie podstawy wymiaru – tzw. mały ZUS.

Pani X z tytułu działalności gospodarczej od 13.03.2017 obowiązkowo podlegała ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu. Jako początkujący przedsiębiorca opłacała preferencyjne składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, obliczane od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne (kod ubezpieczenia 05 70 00 – składki na zasadach preferencyjnych).

Tak wynika z decyzji ZUS z 19.07.2019 (WPI/200000/43/670/2019). O interpretację wystąpił pan X, który jest notariuszem i prowadzi kancelarię notarialną. Chce zatrudnić w niej żonę jako zastępcę notarialnego. X prowadzi z żoną wspólne gospodarstwo domowe (wspólność majątkowa małżeńska). Uznał, że z uwagi na specyfikę zawodu i szczególne przepisy prawa żona powinna zostać zatrudniona na umowę o pracę, a to oznacza, że nie znalazłby zastosowania art. 8 ust. 11 usus, czyli nie doszłoby do współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Tzw. mały ZUS plus to przyjaźniejsza wersja wprowadzonej od 1.01.2019 ulgi nazywanej mały ZUS. Prawie dwukrotnie zwiększono limit przychodu, który decyduje o możliwości skorzystania z tej ulgi. Prawo do małego ZUS w styczniu 2020 miał przedsiębiorca, który z działalności osiągnął w 2019 przychód w wysokości do 67 500 zł. Od lutego 2020 limit przychodu za 2019 wynosi zaś 120 000 zł.

Nie podlegają oskładkowaniu kwoty wypłacane z tytułu rozwiązanej umowy zlecenia z osobą, która prowadziła w tym zakresie działalność gospodarczą – decyzja ZUS z 10.05.2019 r. (WPI/200000/43/1508/2017).

Radca prawny prowadzący działalność gospodarczą (zleceniobiorca) w latach 2011–2015 świadczył na rzecz spółdzielni (zleceniodawcy) obsługę prawną na umowę zlecenie. W okresie trwania umowy otrzymywał stałe wynagrodzenie miesięczne płatne na podstawie faktury VAT. Niezależnie od tego był uprawniony do otrzymywania kwoty zastępstwa procesowego brutto – zasądzonego przez sąd lub inne organy orzekające prawomocnym wyrokiem albo przyznanego ugodą – płatnego po wyegzekwowaniu tej kwoty. W 2017 r. przestał wykonywać działalność gospodarczą i przeszedł na emeryturę.

Taką możliwość mają również spadkobiercy i osoby trzecie odpowiadające za dług przedsiębiorcy. Czas na złożenie wniosku to 12 mies. od dnia uprawomocnienia się decyzji.

Ustawa z 9.11.2012 o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (DzU poz. 1551), nazywana ustawą abolicyjną, obowiązuje od 15.01.2013. Pozwoliła wielu przedsiębiorcom, a także ich spadkobiercom pozbyć się długu z tytułu nieopłaconych składek za okres od stycznia 1999 do końca lutego 2009.