Niezapłacone zobowiązania likwidowanej spółki nie są przychodem podatkowym

Tak wynika z rozporządzenia MFFiPR z 23.12.2020 w sprawie przedłużenia terminu na wydatkowanie na własne cele mieszkaniowe przychodu uzyskanego w 2018 z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego (DzU poz. 2368).

Stawka w wysokości 9% podstawy opodatkowania dotyczy przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych. Mogą ją stosować podatnicy mali lub rozpoczynający działalność (w roku jej rozpoczęcia – z określonymi w ustawie wyjątkami dotyczącymi niektórych działań restrukturyzacyjnych). Od 1.01.2021 prawo do tej stawki mają również spółki komandytowe i jawne, które stały się podatnikami CIT.

Podstawą do tego jest zmieniony art. 14a updop, który reguluje tzw. instytucję datio in solutum (świadczenie w miejsce wykonania). Przepis ten stosuje się do świadczenia niepieniężnego, wykonywanego w celu uregulowania – w całości lub w części – zobowiązań pieniężnych. W przypadku likwidacji spółki jest to wydanie – w formie rzeczowej – składników jej majątku zamiast wypłaty wspólnikom określonej sumy pieniężnej, stosownie do wielkości ich udziałów.

Rozszerzenie prawa do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynika ze zmian wprowadzonych nowelizacją z 28.11.2020 (DzU poz. 2123) do uzpd. Chodzi o:

Potwierdzają to orzeczenia sądów administracyjnych.

W myśl art. 30b ust. 1a updof opodatkowaniu (stawką 19%) podlega dochód uzyskany z odpłatnego zbycia walut wirtualnych, tj. osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu obrotu kryptowalutami a kosztami uzyskania tych przychodów (zob. art. 30b ust. 1b).

Wyłączenie obejmuje płatności transgraniczne (CIT i PIT) oraz krajowe dywidendy (CIT). Przepisy nakazujące pobór podatku weszły w życie 1.01.2019, jednak ich stosowanie odsunięto w czasie kolejnymi rozporządzeniami – najpierw do 1.07.2019, następnie do końca 2019 (tylko dla podatników CIT) a potem do końca czerwca i grudnia 2020 (dla podatników CIT i PIT).

Zmianę wprowadza ustawa z 28.11.2020 o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (ogłoszona w DzU z 30.11.2020 poz. 2123, dalej nowelizacja).

Taką zmianę – rozszerzającą zakres ulg przewidzianych w:

1) art. 52n updof i art. 38g updop,

2) art. 52x updof i art. 38p updop,

Jak wynika z art. 12 ust. 4 pkt 14 updop, do przychodów nie zalicza się m.in. wartości otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartości innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń finansowanych bądź współfinansowanych ze środków budżetu państwa, jednostki samorządu terytorialnego, agencji rządowych, agencji wykonawczych lub ze środków pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych bądź międzynarodowych instytucji finansowych, w ramach rządowych programów (u podatników PIT świadczenia te stanowią przychody zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 114 updof).

Dotyczyła ona przedsiębiorcy, który skorzystał ze zwolnienia od składek ZUS za marzec, kwiecień i maj 2020, na podstawie art. 31zo tzw. specustawy (czyli ustawy z 2.03.2020 o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, DzU poz. 1842). Ponieważ wcześniej je zapłacił, otrzymał ich zwrot na firmowy rachunek bankowy.

Wzrost limitów wynika w tym wypadku ze zwyżki średniego kursu euro, ale już w przypadku podatników ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest efektem podniesienia ustawowych progów uprawniających do rozliczania się w tej formie i do kwartalnych wpłat podatku.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w uor, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

Obowiązki w zakresie PIT i CIT związane z zakończeniem działalności gospodarczej są uzależnione od formy opodatkowania podatkiem dochodowym i od rodzaju prowadzonej ewidencji.

O jej wydanie wystąpiła spółka zajmująca się produkcją i sprzedażą okien. We wniosku wskazała, że z uwagi na epidemię COVID-19 podjęła środki zaradcze, zabezpieczające pracowników przed ew. zarażeniem się i zachorowaniem na tę chorobę, a tym samym ograniczające ryzyko dla jej działalności, polegające na uszczupleniu mocy produkcyjnych.

Przywołany przepis pozwala na odliczenie (przy obliczaniu zaliczki na PIT lub podatku w zeznaniu rocznym) od dochodu (a ściślej od podstawy obliczenia podatku ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 lub art. 30c ust. 2 updof) darowizn na przeciwdziałanie COVID-19, spełniających poniższe warunki:

Tak wynika z wyroku NSA z 30.07.2020 (II FSK 3407/18). Spór dotyczył wykładni art. 25 ust. 1 pkt 4 uzpd – co należy rozumieć przez prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, innej niż wymieniona w art. 23 uzpd. Organy podatkowe i WSA przyjęły, że jeżeli podatnik jest wspólnikiem spółki komandytowej i tym samym może uzyskiwać przychody z udziału w tej spółce, jest to równoznaczne z prowadzeniem przez niego innej działalności gospodarczej. A to wyklucza opodatkowanie indywidualnie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (lekarskiej) w formie karty podatkowej.

Zaostrzenie regulacji prawnych i nowe obowiązki sprawozdawcze zmuszają podatników do bardziej wnikliwego przyjrzenia się transakcjom zawieranym z podmiotami powiązanymi. Z uwagi na zmienne warunki rynkowe oraz brak porównywalnych danych rynkowy charakter transakcji niejednokrotnie trudno jest oceniać na bieżąco. Ocena, czy stosowane w relacjach między podmiotami powiązanymi ceny odpowiadały cenom rynkowym, jest zatem często dokonywana ex post (po zakończeniu danego okresu rozliczeniowego).