Jak raportować do ZUS wpłaty na PPK

Do tej pory ZUS interesowały tylko oskładkowane umowy o dzieło, tj. powiązane z łączącym strony stosunkiem pracy. Co prawda nie wymagają one i nie będą wymagały odrębnego zgłoszenia w ZUS, ale osiągane z nich przychody są w pełni oskładkowane. Chodzi o umowy o dzieło zawarte:

• między pracodawcą a pracownikiem,
• z obcym podmiotem, ale wykonywane przez pracownika na rzecz pracodawcy.

Wprowadzają je dwie nowelizacje rozporządzenia MPRiPS w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych oraz innych dokumentów:

Zgodnie z zasadami korygowania dokumentów składanych do ZUS, jeżeli korekcie podlegają dane znajdujące się wyłącznie w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA, płatnik przesyła do ZUS jedynie korygującą deklarację rozliczeniową. Nie dołącza do niej żadnych imiennych raportów miesięcznych (art. 47 ust. 3a usus: Imiennych raportów miesięcznych nie składa się w przypadku, gdy korekta dotyczy wyłącznie danych wykazanych w deklaracji rozliczeniowej).

Jest to efekt obowiązujących od 1.01.2019:

• ustawy z 10.01.2018 o zmianie niektórych ustaw w związku ze skróceniem okresu przechowywania akt pracowniczych oraz ich elektronizacją (DzU poz. 357),
• rozporządzenia MRPiPS z 20.12.2018 w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych oraz innych dokumentów (DzU poz. 2495, dalej rozporządzenie).

Od 1.01.2019 do formularza ZUS ZWUA (wyrejestrowanie z ubezpieczeń) dodano nowy blok V, który dotyczy rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy albo stosunku służbowego. ZUS na swojej stronie internetowej informuje, że blok ten jest wypełniany tylko w razie wyrejestrowania osób zatrudnionych na umowę o pracę, a w przypadku rozwiązania stosunku pracy zawartego na podstawie umowy cywilnoprawnej nie jest wymagane wypełnienie bloku V dokumentu ZUS ZWUA.

Kody wygaśnięcia/trybu rozwiązania stosunku pracy/służbowego wprowadzane w bloku V nie mają zastosowania do umów cywilnoprawnych. Jednak podczas wypełniania formularza za pomocą platformy Portal Usług Elektronicznych ZUS, przy korzystaniu z kreatora dokumentów, pole 01 w bloku V wypełnia się automatycznie i nie można usunąć jego zawartości w kreatorze.

Pracodawca, który zatrudnia pracownika na etat, pełni w stosunku do niego obowiązki płatnika składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne i jest zobowiązany zgłosić zatrudnionego do obowiązkowych ubezpieczeń. Pracownik zawsze podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu. To, że jest rolnikiem, nie ma żadnego znaczenia (zob. art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 1 pkt 4 usus).

Zgodnie z zasadą swobody umów firma, zatrudniając emeryta, może zawrzeć z nim umowę zlecenia bądź o dzieło. Należy jednak pamiętać, że choć strony mogą uzgodnić rodzaj zatrudnienia wg swego uznania, to jednak treść lub cel umowy nie powinny sprzeciwiać się właściwości nawiązanego stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

O charakterze prawnym umowy decyduje więc nie tyle sama jej nazwa, co przede wszystkim treść, a także warunki i okoliczności towarzyszące jej wykonywaniu.

Określają je rozporządzenia MRPiPS z 26.10.2017 (DzU poz. 2091 i 2103). Zmienione formularze to:

Zmianę wprowadziła ustawa z 21.04.2017 o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 992).