Dokumentowanie zakupu od ludności zużytych części samochodowych

Pytanie prejudycjalne skierowane do TSUE przez NSA dotyczyło sprawy austriackiej spółki Vega International, której polskie organy podatkowe odmówiły zwrotu podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakup paliwa w Polsce.

Prowadzi ona działalność w zakresie transportu samochodów użytkowych znanych producentów, z fabryki bezpośrednio do klientów. Usługę tę świadczy za pośrednictwem kilku spółek zależnych z siedzibą w różnych państwach członkowskich, w tym spółki zależnej Vega Poland sp. z o.o.

Potwierdza to interpretacja KIS z 15.04.2019 (0111-KDIB1-3.4010.1.2019.2.MO). W tym samym piśmie KIS wypowiedziała się również nt. sposobu rozliczenia kosztów ubezpieczeń komunikacyjnych w świetle przepisów obowiązujących od 1.01.2019.

W jaki sposób w księgach rachunkowych ująć operacje gospodarcze związane z rozliczeniem podatku akcyzowego od samochodów osobowych zakupionych za granicą w celu ich dalszej odsprzedaży?

Zasadą jest, że jeżeli w stosunku do samochodu osobowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności podlegającej opodatkowaniu, to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej takiej czynności, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości (art. 100 ust. 3 ustawy akcyzowej).

Odpowiedź zależy od tego, czy samochód osobowy jest środkiem trwałym (lub jest wykorzystywany na podstawie umowy leasingu bądź najmu), czy też jest to auto będące wprawdzie własnością podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (indywidualnie lub w spółce osobowej), ale nie będące składnikiem majątku firmy.

• Auto w leasingu lub będące środkiem trwałym
• Samochód podatnika niebędący środkiem trwałym

Jeżeli podatnik dokonuje dostawy towarów używanych, nabytych uprzednio w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania VAT jest marża (art. 120 ust. 4 ustawy o VAT – patrz ramka na następnej stronie).

W myśl art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1–3 oraz inne niż wskazane metale szlachetne lub kamienie szlachetne.

Nie. Z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie mogą korzystać m.in. podatnicy wymienieni w art. 8 ust. 1 uzpd, w tym osoby osiągające w całości lub części przychody z działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych (art. 8 ust. 1 pkt 3 lit. uzpd).

Tak. Potwierdza to interpretacja KIS z 9.01.2019 (0115-KDIT1-1.4012.830.2018.4.AJ). Paragraf 2 ust. 1 rozporządzenia MF z 28.12.2018 w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (DzU poz. 2519) zwalnia z obowiązku ewidencjonowania – nie dłużej jednak niż do 31.12.2021 – czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

W poz. 34 załącznika wyszczególniono dostawę towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników. Jednocześnie w § 4 rozporządzenia zastrzeżono, że zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i 3 (w tym dla dostawy towarów/świadczenia usług na rzecz pracowników), nie stosuje się do dostaw i usług w nim wymienionych.

W zmienionych przepisach updof i updop przyjęto domniemanie, że samochód osobowy jest wykorzystywany do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, jeżeli nie jest dla niego prowadzona ewidencja przebiegu pojazdu, o której mowa w ustawie o VAT, pozwalająca na odliczenie 100% VAT naliczonego przy wydatkach dotyczących samochodów osobowych (chyba że podatnik nie ma obowiązku jej prowadzenia z innych względów niż odliczanie połowy VAT).

Przypomnijmy, że definicję samochodu osobowego zawierają art. 5a pkt 19a updof oraz art. 4a pkt 9a updop i nie ulega ona zmianie w nowym roku.

Od 1.01.2019 ustawodawca wprowadził za to w updof 2 limity kosztów używania samochodu osobowego – 20 i 75% (art. 23 ust. 1 pkt 46 i 46a). W updop obowiązuje tylko jeden limit, 75% (art. 16 ust. 1 pkt 51).

Prawdopodobnie handlowiec przejdzie więcej badań niż „zwykły” pracownik biurowy. Informację o sporadycznym kierowania autem należy podać w skierowaniu na badania lekarskie, w opisie stanowiska pracy, a o poszerzeniu badań zdecyduje lekarz.

Pracodawca nie może dopuścić zatrudnionego na stanowisko pracy bez ważnych badań lekarskich. Pokrywa koszty tych badań.

Nowości te wprowadza ustawa z 23.10.2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2159, dalej ustawa nowelizująca).

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 4 updof i art. 16 ust. 1 pkt 4 updop, w brzmieniu obowiązującym od 1.01.2019 r., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu, przewyższającej kwotę 150 tys. zł. Dotychczas limit ten wynosił 20 tys. euro.

Z pewnością nowy limit obowiązuje dla wszystkich pojazdów przyjętych do używania po 31.12.2018 r. Ponieważ jednak nie zostały przewidziane żadne przepisy przejściowe dla pojazdów oddanych do używania do tego dnia, oznacza to, że również do odpisów amortyzacyjnych dokonywanych z tytułu zużycia takich samochodów osobowych, od 1.01.2019 r. znajdzie zastosowanie nowy limit. Taką interpretację potwierdziło też Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania prasy.

Taką zmianę (nowy art. 23 ust. 1 pkt 47a updof i art. 16 ust. 1 pkt 49a updop) wprowadza ustawa z 23.10.2018 o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Do tej pory opłaty te nie podlegały limitowaniu.

Wskazane ograniczenie odnosi się wyłącznie do samochodów wziętych w leasing po 31.12.2018. W myśl bowiem art. 8 ustawy nowelizującej do umów leasingu, najmu, dzierżawy oraz innych o podobnym charakterze dotyczących samochodu osobowego, zawartych przed 1.01.2019, stosuje się przepisy updof i updop w brzmieniu dotychczasowym, chyba że umowy te zostały zmienione lub odnowione w 2019 – wtedy zastosowanie mają znowelizowane przepisy (w tym także niektóre opisane poniżej).