Dokumentowanie zakupu od ludności zużytych części samochodowych

Kontrowersje wzbudza ustalanie przychodu pracownika nieodpłatnie lub za częściową odpłatnością korzystającego ze służbowego pojazdu, a ściślej tego, czy kwota przypisywanego mu zryczałtowanego przychodu podatkowego obejmuje również wartość udostępnionego przez pracodawcę paliwa.

Nieodpłatne wykorzystywanie przez pracowników samochodów firmowych na własne potrzeby powoduje powstanie u nich przychodu ze stosunku pracy, podlegającego w danym miesiącu doliczeniu (pozabilansowo, gdyż w ujęciu rachunkowym nie jest to koszt operacyjny jednostki, tj. nie zwiększa kosztów wynagrodzeń wypłacanych pracownikom) do przychodów podatkowych tych pracowników z tytułu wynagrodzenia (art. 12 ust. 1 updof).

Dotyczyła ona podatnika PIT rozliczającego się z tego podatku na zasadach ogólnych. Wykorzystywał on w działalności gospodarczej samochód osobowy wprowadzony do ewidencji środków trwałych w styczniu 2019. We wrześniu 2019 kupił od innego przedsiębiorcy, na fakturę VAT-marża (bez NIP firmy, tylko z numerem PESEL), inny samochód osobowy. Chciał go wprowadzić do firmy po sprzedaży dotychczas używanego auta. Nowy samochód zaraz po zakupie był przez niego wykorzystywany wyłącznie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Dla celów podatkowych motocykl jest uznawany za pojazd samochodowy (samochód osobowy), co powoduje, że wydatki z nim związane mogą być objęte limitami określonymi w ustawie o VAT oraz w updof i updop.

Jeżeli wydatki poniesione na zakup oraz późniejsze używanie motocykla służą wykonywanym przez przedsiębiorcę czynnościom opodatkowanym, to zasadniczo przysługuje mu pełne prawo do odliczenia VAT. Dla celów VAT motocykl jest jednak uznawany za pojazd samochodowy, o którym mowa w art. 86a ust. 1 ustawy o VAT (patrz ramka), co powoduje, że w odniesieniu do wydatków z nim związanych stosuje się ograniczenie w odliczeniu VAT do wysokości 50% kwoty podatku.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 49a updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu, o której mowa w art. 17a pkt 1 updop, umowy najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze, z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 tys. zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.

Pytanie prejudycjalne skierowane do TSUE przez NSA dotyczyło sprawy austriackiej spółki Vega International, której polskie organy podatkowe odmówiły zwrotu podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakup paliwa w Polsce.

Prowadzi ona działalność w zakresie transportu samochodów użytkowych znanych producentów, z fabryki bezpośrednio do klientów. Usługę tę świadczy za pośrednictwem kilku spółek zależnych z siedzibą w różnych państwach członkowskich, w tym spółki zależnej Vega Poland sp. z o.o.

Potwierdza to interpretacja KIS z 15.04.2019 (0111-KDIB1-3.4010.1.2019.2.MO). W tym samym piśmie KIS wypowiedziała się również nt. sposobu rozliczenia kosztów ubezpieczeń komunikacyjnych w świetle przepisów obowiązujących od 1.01.2019.

W jaki sposób w księgach rachunkowych ująć operacje gospodarcze związane z rozliczeniem podatku akcyzowego od samochodów osobowych zakupionych za granicą w celu ich dalszej odsprzedaży?

Zasadą jest, że jeżeli w stosunku do samochodu osobowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności podlegającej opodatkowaniu, to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej takiej czynności, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości (art. 100 ust. 3 ustawy akcyzowej).

Odpowiedź zależy od tego, czy samochód osobowy jest środkiem trwałym (lub jest wykorzystywany na podstawie umowy leasingu bądź najmu), czy też jest to auto będące wprawdzie własnością podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (indywidualnie lub w spółce osobowej), ale nie będące składnikiem majątku firmy.

• Auto w leasingu lub będące środkiem trwałym
• Samochód podatnika niebędący środkiem trwałym

Jeżeli podatnik dokonuje dostawy towarów używanych, nabytych uprzednio w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania VAT jest marża (art. 120 ust. 4 ustawy o VAT – patrz ramka na następnej stronie).

W myśl art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1–3 oraz inne niż wskazane metale szlachetne lub kamienie szlachetne.

Nie. Z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie mogą korzystać m.in. podatnicy wymienieni w art. 8 ust. 1 uzpd, w tym osoby osiągające w całości lub części przychody z działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych (art. 8 ust. 1 pkt 3 lit. uzpd).

Tak. Potwierdza to interpretacja KIS z 9.01.2019 (0115-KDIT1-1.4012.830.2018.4.AJ). Paragraf 2 ust. 1 rozporządzenia MF z 28.12.2018 w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (DzU poz. 2519) zwalnia z obowiązku ewidencjonowania – nie dłużej jednak niż do 31.12.2021 – czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

W poz. 34 załącznika wyszczególniono dostawę towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników. Jednocześnie w § 4 rozporządzenia zastrzeżono, że zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i 3 (w tym dla dostawy towarów/świadczenia usług na rzecz pracowników), nie stosuje się do dostaw i usług w nim wymienionych.

W zmienionych przepisach updof i updop przyjęto domniemanie, że samochód osobowy jest wykorzystywany do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, jeżeli nie jest dla niego prowadzona ewidencja przebiegu pojazdu, o której mowa w ustawie o VAT, pozwalająca na odliczenie 100% VAT naliczonego przy wydatkach dotyczących samochodów osobowych (chyba że podatnik nie ma obowiązku jej prowadzenia z innych względów niż odliczanie połowy VAT).

Przypomnijmy, że definicję samochodu osobowego zawierają art. 5a pkt 19a updof oraz art. 4a pkt 9a updop i nie ulega ona zmianie w nowym roku.

Od 1.01.2019 ustawodawca wprowadził za to w updof 2 limity kosztów używania samochodu osobowego – 20 i 75% (art. 23 ust. 1 pkt 46 i 46a). W updop obowiązuje tylko jeden limit, 75% (art. 16 ust. 1 pkt 51).

Prawdopodobnie handlowiec przejdzie więcej badań niż „zwykły” pracownik biurowy. Informację o sporadycznym kierowania autem należy podać w skierowaniu na badania lekarskie, w opisie stanowiska pracy, a o poszerzeniu badań zdecyduje lekarz.

Pracodawca nie może dopuścić zatrudnionego na stanowisko pracy bez ważnych badań lekarskich. Pokrywa koszty tych badań.